Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

7 cudów Poznania - nominacje: Zamek Cesarski

Kuba Błoszyk
Kuba Błoszyk
Zamek Cesarski to na pewno jedna z największych i najpiękniejszych budowli w mieście. Została wzniesiona na początku XX wieku z inicjatywy władz pruskich dla podniesienia rangi Poznania.

Budowę rozpoczęto w 1905 roku i trwała ona zaledwie pięć lat. 21 sierpnia 1910 roku architekt osobiście wręczył klucze cesarzowi Wilhelmowi II podczas jego wizyty w Poznaniu. Trzy lata później ukończono prace przy kaplicy zamkowej, którą ozdobiono pięknymi mozaikami. Budowa kosztowała 5 milionów marek, co jak na tamte czase było ogromną sumą.

Budowlę wzniesiono na planie nieregularnego wieloboku, styl neoromański użyty przez projektanta - Franza Schwechtena miał przywoływać cesarzowi okres świetności Świętego Cesarstwa Narodu Niemieckiego, a jego nowa siedziba miała raz na zawsze uzmysłowić Polsce jej przynależność do Niemiec.

Na chwałę Cesarstwa

Nad zamkiem cesarskim wznosi się wieża, mieszcząca niegdyś na piętrze kaplicę. W części zachodniej usytuowane były apartamenty cesarza i jego rodziny, zaś w części wschodniej – sala tronowa nawiązującą swym stylem do bizantyjskich bazylik. Z trzech stron oświetlały ją wielkie okna, otoczone wspartymi na kolumnach arkadami. Pomiędzy łukami umieszczono osiem posągów przedstawiających cesarzy niemieckich, a we wnęce środkowej arkady orientalny tron cesarski. Ponad nimi znajdowały się galerie dla gości i orkiestry. Na tyłach urządzono niewielki park z wyodrębnionym ogrodem różanym. Na dziedzińcu noszącym tą samą nazwę po dziś dzień stoi fontanna Lwów wzorowana na podobnej fontannie z Patio de los Leones w Alhambrze w Grenadzie. W północno-wschodnim narożniku znajdowały się, pomieszczenia dla służby wraz ze stajnią, garażami i wozownią - nazywaną masztalarnią.

Po Powstaniu Wielkopolskim Zamek stał się własnością Skarbu Państwa. Mieściło się tu Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej, którego zadaniem było doprowadzenie do zjednoczenia Wielkopolski z pozostałymi ziemiami odrodzonego państwa. W Zamku mieściły się również niektóre zakłady Uniwersytetu Poznańskiego, organizacje studenckie, harcerskie oraz redakcje kilku czasopism. Udostępniano go również zwiedzającym.

Nazistowskie zmiany

W 1939 roku, wkrótce po zajęciu miasta przez Niemców, zamek wizytował Albert Speer, „nadworny” architekt Adolfa Hitlera, który zadecydował o przebudowie dawnych apartamentów cesarskich na potrzeby wodza III Rzeszy (najbardziej spektakularne było przekształcenie kaplicy na jego gabinet).

W miejscu dawnej kaplicy powstał osobisty gabinet Hitlera, jak głosi legenda, z podgrzewanym elektrycznie balkonem, z którego führer miał przyjmować defilady (ostatnie badania, przeprowadzone w trakcie renowacji, nie potwierdziły istnienia takiej instalacji). Gabinet był urządzony identycznie jak jego odpowiednik w Kancelarii Rzeszy w Berlinie (jego wystrój został niezmieniony do dziś i często pełni rolę dekoracji filmowej). Przystąpiono również do gruntownej przebudowy Sali Tronowej, która miała pełnić funkcję miejsca zgromadzeń. W południowej elewacji wybito nowe, reprezentacyjne wejście. Pod podwórzem powstał natomiast schron przeciwlotniczy na 375 osób.

Drugie piętro zostało natomiast przeznaczone dla namiestnika tzw. Kraju Warty, Arthura Greisera. Prace przy przebudowie Zamku trwały do 1944 roku, gdy sytuacja militarna nie pozostawiała wątpliwości co do losów wojny. W trakcie przebudowy usunięto niemal cały dotychczasowy wystrój wnętrz, zastępując go rozwiązaniami wzorowanymi na zaprojektowanej przez A. Speera berlińskiej nowej kancelarii.

Od wojny do współczesności

Po kapitulacji Cytadeli 23 lutego 1945 roku w Zamku powstał obóz przejściowy dla jeńców niemieckich, a następnie w kompleksie mieściły się koszary Ludowego Wojska Polskiego.

W czasie walk o wyzwolenie Poznania zamek, podobnie jak inne budowle śródmieścia, został poważnie uszkodzony. Ten fakt, ale przede wszystkim doświadczenia lat okupacji zaowocowały propozycjami jego zburzenia lub przebudowania. Ostatecznie skończyło się na obniżeniu wieży o około jedną trzecią jej pierwotnej wysokości. Przez pierwsze powojenne lata zamek nadal służył Uniwersytetowi, później stał się siedzibą władz miasta. Od 1962 roku służy kulturze.

W ostatnich latach rozpoczęła się systematyczna rewaloryzacja uznanej za zabytek budowli. Jej dzieje przybliżają zaś eksponowane w holach archiwalne fotografie oraz niektóre spośród zachowanych elementów pierwotnego wyposażenia, w tym cesarski tron.

Obecnie gospodarzem i administratorem budowli jest Centrum Kultury "Zamek". W sali tronowej mieści się kino Pałacowe, w niektórych apartamentach funkcjonują galerie sztuki, Teatr Animacji, a w piwnicach i podziemiach znajdują się puby, kluby muzyczne i restauracje.

Zwiedzanie zamku:

Gmach jest dostępny dla zwiedzających przez cały rok w godz. 11-19 (oglądać można dziedzińce i hole oraz eksponowane tam zabytkowe meble).
Zwiedzanie z przewodnikiem organizowane jest w lipcu i sierpniu we wszystkie środy (początek: godz. 18, zbiórka w wieży zegarowej), 11 listopada, podczas „Imienin Ulicy Święty Marcin” oraz raz w miesiącu w wybraną niedzielę ("Niedziela na Zamku", początek: godz. 12).

Zamek Cesarski jest jednym z obiektów nominowanych w plebiscycie 7 cudów Poznania. Weź udział w naszej zabawie, zgłoś swoje miejskie cudaZobacz wszystkich nominowanychwięcej

Zobacz plebiscyt "7 cudów" w innych miastach w Polsce:Kraków | Łódź | Lublin |Szczecin| Warszawa | Wrocław | Trójmiasto

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na poznan.naszemiasto.pl Nasze Miasto