Mimo że Wigilia, zwana także wilią, postnikiem, kutią, a po staropolsku Godami, jest świętowana bez wyjątku w całym kraju, to jednak potrawy, które są podczas niej podawane, bardzo się różnią od siebie.
Różnice zaczynają się przy zupach - zupa jest obowiązkowym daniem wigilijnym. Na wschodzie Polski jada się więc najczęściej barszcz z uszkami, na południu pojawia się zupa migdałowa. Polska centralna, Pomorze i Kaszuby jadają zupę grzybową, rybną lub z suszonych owoców.
Na Podlasiu do typowych dań należy kulebiak - pieczony pieróg z ciasta drożdżowego z nadzieniem z kapusty i grzybów. Do niedawna jadano tam także kisiel owsiany lub zupę z owsa zwaną brejem owsianym. Typowym podlaskim daniem wigilijnym są wareniki - pierogi z kapustą i grzybami gotowane, a później osmażane na oleju. Na deser podaje się tam wigilijne racuchy z ciasta drożdżowego z rodzynkami, posypane cukrem pudrem.
Na Kujawach przygotowuje się na Wigilię zupę z suszonych owoców lub zupę grzybową. Jest też kapusta z grochem i fasola nazywana na Kujawach szablokiem, a także potrawy z grzybów. Na stole musi się również znaleźć śledź, ryby smażone, kluski z makiem i ciasto drożdżowe. Kiedyś przeważały potrawy z kaszy jaglanej, ale jagły z czasem zastąpił ryż z suszonymi śliwkami, cynamonem, rodzynkami, polany masłem. Podaje się go na zakończenie wieczerzy.
W Małopolsce podstawową zupą jest czerwony barszcz z uszkami, a daniem: kapusta z grzybami i pierogi z kapustą i grzybami. Z ryb przysmakiem jest karp zatorski, unikalna lokalna odmiana karpia. Na Pomorzu tradycyjnym daniem wigilijnym była zupa migdałowa, a z ryb gotowany węgorz i karp lub szczupak w szarym sosie polskim. Podstawowymi daniami kaszubskiej wieczerzy wigilijnej były: zupa owocowa z kluskami, solone śledzie z kartoflami, które popijało się zbożową kawą lub herbatą miętową.
Na Śląsku tradycyjnym i nieznanym w innych regionach kraju daniem jest moczka. Przygotowywana jest ze specjalnego rodzaju piernika, migdałów, rodzynek, suszonych śliwek, suszonych moreli, gruszek, suszonych fig, orzechów laskowych i dużej ilości ciemnego piwa, w którym moczy się składniki. Zamiast piwa używano dawniej wywaru jarzynowego lub rosołu na łbach karpi. Jako że moczka jest bardzo pracochłonna i niezbyt chętnie jedzona zwłaszcza przez młodsze pokolenia biesiadników, robi się ją już coraz rzadziej. Tak samo wygląda sytuacja z siemieniotką - polewką z siemienia konopnego, rozgotowaną z kaszą jaglaną, z dodatkiem kaszy tatarczanej.
Popularne natomiast nadal są makówki - kolejne regionalne danie. Jest znacznie prostsze do zrobienia, no i smaczniejsze: podstawowe składniki to mak, mleko, masło, miód, rodzynki, migdały, orzechy, skórka pomarańczowa, czasem też wiórki kokosowe, rum, pomarańcze lub mandarynki, które łaczy się ze sobą, a w powstałej masie macza kawałki chałki. Nieco podobne są wielkopolskie makiełki, choć tu częściej jada się je ze łazankami niż z chałką.
A co poza makiełkami powinno się znaleźć na wielkopolskim świątecznym stole? Z zup królowała tu grzybowa lub rybna. Później na stół wjeżdżała kapusta z grochem - lub, w zamożniejszych domach, z fasolą "jaś" przetartą na miazgę. Zawsze były też śledzie w śmietanie serwowane z ziemniakami, pieczony lub smażony karp, a także śledzie w oleju, najczęściej rydzowym, bo to była regionalna specjalność. Podawano także sos grzybowy lub grzyby suszone uprażone na maśle. Wieczerzę kończyło podanie na deser pierników i makowca.
Czytaj także: |
Apteki dyżurne w wigilię i święta Bożego Narodzenia Przedstawiamy Wam godziny pracy poznańskich aptek dyżurujących w Wigilię i w święta Bożego Narodzenia. |
Jak będą czynne sklepy w święta i sylwestra? Chcesz zrobić zakupy w wigilię albo sylwestra? Lepiej sprawdź, w jakich godzinach będą czynne największe galerie handlowe w Poznaniu. |
Jak zapakować prezent? To wcale nie jest łatwe zadanie - wie o tym każdy, kto choć raz sam spróbował tej sztuki. Wiedzą o tym Adrianna Panas i Lidia Dzierżyńska, specjalistki od pakowania prezentów. |
Lody kawowe z kajmakiem
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?