18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Oddaję, bo kocham, czyli o rodzinnych przeszczepieniach nerek

Artykuł sponsorowany
Oddaję, bo kocham, czyli przeszczepianie nerek od dawcy żywego. Do czego potrzebne nam są nerki i dlaczego w ogóle je przeszczepiamy?

Nerki są niezbędne do usuwania z naszego organizmu produktów metabolicznych, minerałów i nadmiaru wody. Regulują ciśnienie tętnicze krwi oraz produkcję krwinek czerwonych. Przewlekła choroba nerek musi być leczona dializami lub przeszczepieniem nerki. Dializy polegają na oczyszczaniu organizmu poprzez specjalną maszynę, do której pompowana jest krew chorego, a następnie po usunięciu szkodliwych substancji wraca z powrotem do krwioobiegu. Wymaga to założenia specjalnego cewnika lub przetoki tętniczo-żylnej. Dializy, w miarę upływu leczenia, coraz bardziej wyniszczają organizm, są czasochłonne, gdyż wymagają pobytu 3 razy w tygodniu po 4 godziny w Stacji Dializ. Przeszczepianie nerek zmniejsza umieralność wśród chorych dializowanych o 48-82% i powoduje dwukrotne wydłużenie czasu przeżycia.

Przeszczep dodatkowo zwiększa komfort codziennego życia. Ponadto koszty dializ znacznie przewyższają koszty opieki nad pacjentem po przeszczepie.

Skąd pozyskiwane są nerki do przeszczepów?

Nerki pobierane są od dawców zmarłych i żywych. W Polsce przeszczepia się głównie nerki od dawców zmarłych, ale w wielu krajach na świecie najwięcej nerek pochodzi od dawców żywych.

Co decyduje o tym, że warto przeszczepiać nerki od dawców żywych?

Na całym świecie liczba oczekujących na przeszczep jest większa od liczby przeszczepów i możliwości przeszczepiania narządów od dawców zmarłych są ograniczone. Przeszczepianie od dawców żywych powoduje skrócenie oczekiwania lub uniknięcie dializoterapii. Najlepsza sytuacja to przeszczepienie nerki jeszcze przed rozpoczęciem dializowania pacjenta.

W niektórych krajach decydują o tym względy religijne, nie dopuszcza się „okaleczania” ciała zmarłego. Najważniejsze jednak jest to, że narząd przeszczepiony od dawcy żywego funkcjonuje dłużej niż przeszczepiony od dawcy zmarłego i jest lepszy, bo bardzo dokładnie przebadany. Z reguły też, biorca lepiej dba o narząd przeszczepiony od bliskiej osoby. Poza tym zabieg jest planowy, dawca i biorca oraz zespół transplantacyjny są optymalnie przygotowani do operacji.

Gdzie wykonuje się najwięcej przeszczepów nerek od dawców żywych na świecie?

Najwięcej w Stanach Zjednoczonych, Brazyli, Iranie , Meksyku, Japonii. Arabia Saudyjska wiedzie prym w ilości przeszczepów nerek od żywych dawców na milion mieszkańców, następnie Jordan, Islandia, Iran i Stany Zjednoczone.

A jak wygląda to w Polsce?

W Polsce przeszczepianie nerek od dawców żywych nie jest często stosowaną metodą leczenia niewydolności nerek i utrzymuje się na bardzo niskim poziomie 2–5%, w porównaniu z 20–60% wszystkich przeszczepień w innych krajach europejskich i USA. To smutna statystyka, która źle świadczy o naszym nastawieniu do kwestii przeszczepiania od dawców żywych oraz chęci niesienia pomocy drugiemu człowiekowi, a również niskiej świadomości społecznej. Niski poziom przeszczepów rodzinnych w Polsce jest też krytyką niewystarczających działań środowiska transplantacyjnego w kierunku zwiększenia liczby tego typu operacji.

Czy jest jakieś ryzyko dla dawcy nerki?

Ryzyko zgonu związane z zabiegiem jest niewielkie i wynosi 0,03 – 0,05%. Najpoważniejszymi, zagrażającymi życiu, powikłaniami są: duże krwawienia, uszkodzenie jelit lub opłucnej i zawał serca. Mniej groźne są powikłania infekcyjne płuc, układu moczowego, rany, ból pooperacyjny, problemy psychologiczne, depresja, zakrzepica żył, reakcje alergiczne, problemy kardiologiczne, zaparcia, przepukliny. Występują one z częstością 15-40%, a wśród nich najczęstszy jest ból pooperacyjny. Kilka procent dawców ma dłużej utrzymujący się ból związany z operacją pobrania nerki (przecięcie tkanek bocznej okolicy brzucha). Stosowana przez nas nowa technika laparoskopowego pobrania w znacznym stopniu eliminuje ten ból.

Czy można normalnie żyć z jedną nerką?

Większość z nas urodziła się z dwiema nerkami, ale niektórzy z jedną. Posiadanie dwóch nerek jest pewną rezerwą bezpieczeństwa. Gdy jedna nerka zostaje usunięta, druga przejmuje aż 50% jej funkcji i zwiększa swoją wydolność z dotychczasowych 50 do 75%. Tak się dzieje w pierwszym okresie po usunięciu jednej z dwóch nerek, a najnowsze badania wskazują także na to, że funkcja tej nerki poprawia się wraz z upływem kolejnych lat. Nie ma większego ryzyka rozwoju choroby nerek, gdy posiada się jedną nerkę, a czas jej przeżycia jest taki sam jak dwóch.

W jaki sposób pobiera się nerkę do przeszczepu?

Najbardziej tradycyjną metodą pobrania nerki od dawcy żywego jest otwarta technika chirurgiczna z cięcia bocznego. Większość transplantologów używa nadal dostępu zaotrzewnowego. Technika laparoskopowa lub „hand-assisted” (przy pomocy ręki), zmniejsza ingerencję w organizm dawcy, skracając hospitalizację i zmniejszając ból pooperacyjny. Taką też technikę stosujemy u nas na Oddziale.

Czy są przeciwwskazania uniemożliwiające bycie dawcą?

Potencjalny dawca nie może mieć zaburzeń psychicznych uniemożliwiających zrozumienie ryzyka dawstwa, jak upośledzenie umysłowe, aktywna choroba psychiatryczna, alkoholizm, narkomania. Nie może mieć choroby nowotworowej, zakażenia wirusowego, ciężkich chorób nerek i płuc, być w ciąży. Inne przeciwskazania są względne i zespół przeszczepiający decyduje o kwalifikacji do zabiegu.

Jak można zostać dawcą nerki dla bliskiego?

Jako pierwszy zgodę na przeszczep musi wyrazić potencjalny biorca. Potem trzeba sprawdzić zgodność grup krwi między biorcą i dawcą, a następnie wykluczyć obecność przeciwciał u biorcy, które spowodowałyby natychmiastowe odrzucenie przeszczepionej nerki. Na dalszym etapie wykonuje się bardziej szczegółowe badania, które zwiększają bezpieczeństwo potencjalnego dawcy. Czasami możemy w czasie tego procesu wykryć chorobę, której ktoś nie był świadomy, i chociaż nie może wtedy zostać dawcą, ma szansę na leczenie.

Skoro przeszczepów od dawców żywych jest za mało, czy można w jakiś sposób zwiększyć ich liczbę?

Po pierwsze od dawców niespokrewnionych, ale emocjonalnie związanych, na podstawie decyzji sądu. Tak zwane dawstwo altruistyczne jest w Polsce niemożliwe. Można przeszczepiać od dawców niezgodnych grupowo i z dodatnimi przeciwciałami, ale wymaga to odpowiedniego przygotowania i leczenia, co w przypadku naszego kraju jest zbyt kosztowne. Lepszym rozwiązaniem jest wymiana narządów pomiędzy parami.

Czy to są tzw. przeszczepy domino?

Tak, przeszczepy domino polegają na “spotkaniu” kilku niezgodnych ze sobą par dawca-biorca. Najpierw ustala się, czy jest zgodność tkankowa pomiędzy kimś z jednej pary, a kimś z innej, zgłoszonej do przeszczepu rodzinnego. Wymieniając nerki pomiędzy poszczególnymi parami można dać każdemu biorcy odpowiednią nerkę. W ten sposób każdy otrzymuje nerkę nieznanej sobie wcześniej osoby. Im więcej takich par się zgłosi, tym, większe możliwości jak najlepszego dobrania narządów.

Pierwszego w Polsce przeszczepienia nerki pobranej od żywego dawcy dokonał profesor Wiktor Bross we Wrocławiu w 1968 roku, w Poznaniu pierwszy przeszczep rodzinny wykonał prof. Zbigniew Włodarczyk 12 kwietnia 1996 roku.

Oddział Transplantologii, Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej Szpitala Klinicznego im. H.Święcickiego przy ul. Grunwaldzkiej w Poznaniu rozpoczął działalność we wrześniu 2012 roku, a pierwszy przeszczep rodzinny został tutaj dokonany 26 lutego 2013 roku. Tego też dnia po raz pierwszy w Poznaniu i Wielkopolsce pobranie nerki zostało dokonane metodą laparoskopową i taka metoda jest stosowana na naszym oddziale.

Pierwsze w Wielkopolsce pobranie nerki do przeszczepu metodą laparoskopową (26 luty 2013)

Pierwszy przeszczep rodzinny na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu miał miejsce 26 lutego 2013. Ojciec oddał nerkę synowi , studentowi Politechniki Poznańskiej.

Drugi przeszczep rodzinny w 2013 roku. Siostra, pielęgniarka Szpitala Klinicznego im. H. Święcickiego w Poznaniu, oddała nerkę bratu.

Kwiecień 2014 – Leszek Walery, nauczyciel z Gniezna, oddaje nerkę synowi Tomaszowi. Nie ma lepszego przykładu dla uczniów niż lekcja miłości i poświęcenia .

Najczęściej narząd oddają najbliżsi, jak w obu naszych przypadkach, kiedy ojcowie byli dawcami dla synów lub jak w przypadku Eweliny i Marcina, rodzeństwa.

Czasem sytuacje są nieco odmienne. Emilia jest zdrowa dzięki nerce darowanej przez matkę męża. Obie mamy pragnęły ratować córkę. Obie były zdecydowane na dar. Wyniki szczegółowych badań wskazały na teściową jako najlepszego dawcę. Emilia dostała nerkę od osoby bliskiej, ale nie spokrewnionej.

Kwiecień był bardzo dobrym miesiącem dla naszych pacjentów. W klinice przy Grunwaldzkiej przeszczepiliśmy dwie nerki od dawców żywych. Oby był to znak, że takich przeszczepów będzie znacznie więcej, w tym roku i w kolejnych latach.

Emilia Zielińska z teściową, Mieczysławą w kilka dni po przeszczepie i synkiem Wojciechem, który teraz może już cieszyć się zdrową mamą.

Kiedyś wymyślono hasło : „nie bądź sknerą, dziel się nerą...“
Pamiętajmy, że:
- oddanie jednej nerki nie szkodzi naszemu zdrowiu, a dla kogoś bliskiego może być darem nowego, normalnego życia.
- nawet jeśli nasza nerka nie może być bezpośrednio przeszczepiona bliskiemu, to możemy na zasadzie wymiany narządu z inną parą uzyskać oczekiwany efekt dla bliskiego (przeszczepy krzyżowe, domino).
- im szybciej się zdecydujemy na ofiarowanie nerki, tym bardziej skrócimy czas dializ lub ich unikniemy, a przez to jakość życia osoby po przeszczepie znacznie wzrośnie.
- badania weryfikujące potencjalnego dawcę są bezpłatne

Zapraszamy do zgłaszania się poprzez stacje dializ lub bezpośrednio do nas. W trakcie rozmowy możemy wyjaśnić, rozwiać wątpliwości lub zaproponować najlepsze rozwiązanie.

Oddział Transplantologii, Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej Szpitala Klinicznego im. H. Święcickiego w Poznaniu, ul. Grunwaldzka 16/18
Kierownik: dr hab. Marek Karczewski (61) 8547900
Koordynator Regionalny: dr Michał Stronka (61) 8547903
Sekretariat: tel./fax. (61) 8547901

Zapraszamy również na stronę: www.przeszczepy.co

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na poznan.naszemiasto.pl Nasze Miasto