MATURA 2014: Język polski [odpowiedzi, arkusze]

Maturę 2014 napisze ponad 330 000 uczniów, którzy w roku szkolnym 2013/2014 skończyli szkołę ponadgimnazjalną. Pierwszym przedmiotem, z którym będą się zmagać, będzie język polski. Egzamin rozpocznie się w poniedziałek, 5 maja, o godz. 9.00.

Pobierz: MATURA 2014 - JĘZYK POLSKI [ARKUSZ], POZIOM PODSTAWOWY

Obowiązkowa matura z języka polskiego składa się z dwóch części: pisemnej i ustnej. Arkusz maturalny na poziomie podstawowym z języka polskiego podzielony jest na dwie części.

W pierwszej, po przeczytaniu tekstu literackiego trzeba będzie odpowiedzieć na kilkanaście pytań. Druga część zawiera fragmenty utworów literackich i dwa tematy wypracowania. Maturzysta wybiera jeden z nich i pisze na przykład: rozprawkę, esej lub charakterystykę.

Matura 2014 z języka polskiego na poziomie podstawowym potrwa 170 minut.

MATURA 2014. JĘZYK POLSKI - POZIOM PODSTAWOWY - PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA

ZADANIE 1
Na podstawie akapitu 1. (z przypisem) wyjaśnij, co stanowiło pokarm duchowy dla bohaterów utworu Platona Uczta.

odpowiedź: Pokarmem duchowym dla bohaterów "Uczty" Platona była dyskusja filozoficzna podczas której mówili między o przejściu miłości w piękno i prawdę oraz rozmowa o kwestiach filozoficzno-moralnych.

ZADANIE 2
Jaką funkcję w kompozycji tekstu pełni przywołanie Uczty Platona?

odpowiedź: To wstęp, wprowadzenie do tekstu. Jest zarysem tematu artykułu i stanowi ramę interpretacyjną tego tekstu.

ZADANIE 3
Sformułuj zawartą w akapicie 1. tezę związaną z istotą człowieczeństwa. Wymień przykłady z życia codziennego, zawarte w tekście, które ilustrują też tezę.

Teza: Istota człowieczeństwa to nadawanie przez ludzi znaczenia symbolicznego wydarzeniom i czynnościom dnia codziennego

Przykład 1: Jedzenie, spożywanie pokarmów - ma nie tylko zaspokajać nasze potrzeby biologiczne (fizjologiczne zaspokajanie głodu), ale symbolizuje też ucztę, biesiadę, świąteczne wspólne posiłki.

Przykład 2: Sen, odpoczynek - sen jest dla nas świętem, odpoczynkiem po ciężkim dniu, wymaga też szczególnego przygotowania (sypialnia, wygodne łóżka).

ZADANIE 4
Podaj argumenty, którymi autorka uzasadniła pogląd, że miłości nie można ograniczyć do biologii.

Według autorki artykułu miłości nie sa się tylko ograniczyć do fizjologii (biologii). To także sfera duchowa, która może zmienić życie i człowieka, jego sposób myślenia i postępowania. Daje też siłę do poświęceń.

Zobacz też: Matura 2014 z języka polskiego za Wami. Czy była trudna? [ZDJĘCIA, FILM]

ZADANIE 5
Uzupełnij tabelę.

A. Spośród podanych środków stylistycznych: personifikacja, apostrofa, antyteza, wyliczenie, inwersja wybierz trzy, które autorka zastosowała w zdaniu: Czasem [miłość] jest rozsądna, czasem szalona, czasem niszczy, czasem buduje, bywa ślepa, ale i zdumiewająco przewidująca, jakby otrzymała nagle przenikliwe widzenia przyszłości

B. Określ rolę każdego z nich w budowaniu obrazu miłości.

odpowiedź:
A. antyteza, personifikacja, wyliczenie

B. Antyteza - pokazuje, że miłość jest różnorodna
Personifikacja - uosobienie pokazuje, że miłość potrafi przybierać ludzkie cechy
Wyliczenie - pokazuje (wylicza) mnogość cech charakterystycznych jakie może mieć miłość

ZADANIE 6
Jaką funkcję pełnią sformułowania: "właśnie", "chciałoby się powiedzieć", "wiemy dobrze" w zadaniu z akapitu 3.?

Te sformułowania pokazują, że nie można miłości postrzegać tylko w kategoriach fizjologicznych (biologicznych). Miłość to także odczucia i uczcia, które ma każdy człowiek. Symbolika miłości jest bliska każdemu z nas.

ZADANIE 7
Autorka ukazuje miłość z punktu widzenia reprezentantów różnych dziedzin myśli ludzkiej. Przedstaw, na czym polega istota miłości zdaniem:

A. naukowca-biologa - miłość służy temu, by się rozmnażać i przedłużać garunek ludzki
B. księdza-poety - istotą jest miłość okazywana każdemu człowiekowi
C. filozofa-etyka - miłość rozmumiana jest jako dawanie, a nie tylko branie, ma budować trwałe więzi

ZADANIE 8
Do każdego z podanych zdań dobierz funkcję językową, która w nim dominuje
A. fatyczna, B. informacyjna, C. imprezywna, D. eksprensywna.

1. Dialog Platona, w którym mówi się o miłości, nosi tytuł Uczta. B. informacyjna
2. Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą. C. imprezywna
3. Kochając, cieszę się, że jesteś D. eksprensywna

ZADANIE 9
Zdanie: Nie umiemy się przyjaźnić, nie umiemy się porozumiewać, ale jątrzyć – o, do tego jesteśmy wręcz uzdolnieni jest ironiczne, ponieważ autorka
A. typowym wadom ludzi przeciwstawia zalety.
B. podkreśla wartość przyjaźni i porozumienia.
C. akceptuje właściwą ludziom niedoskonałość.
D. o wadach ludzi mówi z pozornym podziwem.

ZADANIE 10
Wyjasnij celeowość zastosowania w akapicie 4. czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej i liczby mnogiej

LICZBA POJEDYNCZA
zastosowano zwrot w 1 osobie by potwierdzić argyment autorki, który wywodzi się z jej doświadczenia

LICZBA MNOGA
zastosowanie liczby mnogiej ma podkreślić, że są to uczucia i zachowania wszystkich ludzi

ZADANIE 11
Określ funkcję, która pełni w całym tekście zdanie rozpoczynające ostatni akapit.

Ma podsumować znaczenie uczuć między ludźmi. Ma podkreślić, że miłość ma nie tylko znaczenie fizjologiczne (biologiczne), ale także wymiar duchowy, symboliczny, który jest wielowymiarowy. Odnosi się nie tylko do codzienności, świata realnego, ale także do naszej duchowości.

ZADANIE 12
Dlaczego prawdziwa miłość jest taka trudna i jest jej tak mało? Odpowiedz zgodnie z poglądami autorki wyrażonymi w podsumowaniu tekstu.

odpowiedź: Autorka tekstu twierdzi, że miłości jest mało. Jest trudna i skomplikowana. Często prowadzi do egoistycznych zachowań, nie oczekuje wzajemności. A powinna być bezinteresowna, powinna dawać: np. radość, szczęście, poczucie bezpieczeństwa, a nie tylko brać od innych.

ZADANIE 13
Do podanych punktów planu tekstu dopisz odpowiadające im numery akapitów.

odpowiedź:
1. Wyższy sens funkcji fizjologicznych. Akapit: 1, 2
2. Biologiczny i duchowy wymiar miłości. Akapit: 3
3. Przewaga nienawiści i potrzeba miłości. Akapit: 4,5

Część II – pisanie własnego tekstu w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu. Wybierz temat i napisz wypracowanie (co najmniej dwie strony, tj. około 250 słów).

Temat 1. Żołnierskie emocje bohaterów Potopu Henryka Sienkiewicza. Na podstawie przytoczonego fragmentu powieści omów stany emocjonalne, zachowania i sytuacje ukazanych w nim postaci.

Temat 2. Na podstawie fragmentu Wesela Stanisława Wyspiańskiego porównaj poglądy Poety i Gospodarza na temat poezji narodowej oraz przedstaw sądy bohaterów o Polakach.