Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Poznańska Wielkanoc w XIX wieku

Lilia Łada
Lilia Łada
Pierwszą oznaką świąt był... zapach oleju i suszonego sztokfisza oraz widok wozów z rybami, wjeżdżających do miasta. Tak opisuje przygotowania do Wielkanocy Lech Trzeciakowski w książce "W dziewiętnastowiecznym Poznaniu".

Wielki Post poznaniacy od zarania dziejów traktowali bardzo poważnie i przestrzegali go rygorystycznie. Dlatego przez cały czas jego trwania na stołach pojawiał się wyłącznie coraz to bardziej kisnący żur, nieokraszone ziemniaki i właśnie sztokfisz smażony na oleju. Stąd ów charakterystyczny zapach unoszący się nad miastem, który stawał się najbardziej intensywny właśnie pod koniec Wielkiego Postu. Po takich aromatach nic dziwnego, że na wielkopolskich świątecznych stołach znaleźć rybę było bardzo trudno...

Pewną osłodą dla postnych dań przynajmniej w końcówce postu były kulinarne przygotowania do Wielkanocy. Od zawsze były to w Wielkopolsce "mięsne święta", więc szykowanie świątecznych wędlin zaczynało się przynajmniej tydzień przed Wielkanocą. Wędzenie szynek czy kiełbas, robienie pasztetów wymagało kilku dni ciężkiej pracy w kuchni, a jedzenia nasi przodkowie sobie nie żałowali!

Profesor Lech Trzeciakowski pisze: "ogromny był zestaw dań na święcone, z różnymi rodzajami bab, placków, mazurków, dalej szynki wieprzowe, cielęce bądź sarnie, różne pieczenie: baranek nadziewany, prosię, indyk, polędwica wołowa, pasztety, kiełbasy gotowane i smażone, jajka na twardo, rosoły oraz liczne przydatki: masło, sery, oliwa, oliwki, musztarda, ogórki, jarzyny marynowane. Tu należy podkreślić, że do rosołów używano jarzyn suszonych".

Gdy w Wielką Sobotę już wszystkie mięsa były gotowe, rosoły dochodziły w kuchni, a baby stygły na pierzynach, gospodynie brały się za przygotowanie święconki. W Wielkopolsce nie było tradycji malowania jajek w wymyślne wzory czy pracochłonne wydrapywanie deseni - najczęściej robiono po prostu kraszanki, czyli jajka barwione na jeden kolor w łupinach cebuli (od żółtego po brązowy), burakach (czerwony) czy młodym życie (zielony). W XIX w. jajka i całą resztę świątecznego jedzenia święcono w domach, a dopiero po południu szło się do kościoła "na groby", czyli zobaczyć, jak wygląda Grób Pański. A później już czekano niecierpliwie na Niedzielę Wielkanocną.

Skąd ta niecieprliwość? Bo w niedzielę od rana rozpoczynało się wielkie obżarstwo. Zgodnie z tradycją cały dzień się praktycznie nie wstawało od stołu, bo w Niedzielę Wielkanocną nic innego nie wypadało robić. Oczywiście rano należało rozpocząć ten dzień mszą świętą, a po południu, jeśli pogoda dopisywała, można się było wybrać na spacer na plajtę, czyli na plac Wilhemowski, tradycyjne miejsce przechadzek poznańskich wyższych sfer. 

Lany poniedziałek też często spędzano w domu, a przynajmniej robili to dorośli. Bo chłopcy korzystali z okazji i oblewali dziewczęta wodą - te najładniejsze już rankiem bywały dokumentnie przemoczone. Ale za to we wtorek dziewczęta mogły odpłacić chłopakom pięknym za nadobne, bo tego dnia to one mogły oblewać ich wodą bez umiaru.

Sprawdź też:
Kolejki do konfesjonałów, czyli spowiedź na ostatnią chwilę

W kościołach od samego rana są kolejki do konfesjonałów. Wielu poznaniaków na spowiedź wielkanocną zdecydowało się w Wielką Sobotę.

Cudowna woda ze źródełka na Żydowskiej leczy i pomaga... na egzaminach

Raz w roku, w Wielką Sobotę, przed kościołem przy Żydowskiej ustawia się kolejka do źródełka, z którego woda ma ponoć cudowną moc.

Jak będą czynne sklepy w Wielkanoc?

W Niedzielę Wielkanocną i lany poniedziałek w Poznaniu nie zrobimy zakupów. Z zakupami trzeba zdążyć do godz. 18 w Wielką Sobotę.

Spowiedź wielkanocna, święcenie pokarmów, uroczystości Wielkiego Piątku, Wielkiej Soboty i Wielkanocy w Poznaniu

Wielkanoc to najważniejsze święto dla katolików. Przygotowaliśmy dla Was informacje m.in. gdzie i w jakich godzinach w wybranych parafiach można wyspowiadać i poświęcić pokarmy.

Komunikacja miejska na Wielkanoc 2011

Sprawdź, jak zmienią się rozkłady jazdy poznańskiego MPK z powodu świąt Wielkiej Nocy 2011.

Pogoda na Wielkanoc w Poznaniu: Będzie pięknie!

Tak słonecznych świąt wielkanocnych, jakie czekają nas w tym roku, dawno nie było. Ma być ciepło i bezdeszczowo.

Wielkanoc w Poznaniu - imprezy, spotkania, koncerty

Można oczywiście spędzić Wielkanoc przy stole lub przed telewizorem - ale warto sprawdzić, co się dzieje w w tym czasie w Poznaniu. Bo atrakcyjnych propozycji spędzenia czasu nie brakuje.

Program TV na Wielkanoc 2011

Nie macie pomysłu na spędzenie tegorocznych świąt? Nudzicie się w domu, a lubicie oglądać telewizję? Przygotowaliśmy dla Was propozycje programów i filmów, które będą pokazywane w tych dniach w polskich telewizjach.

Apteki dyżurne w Wielkanoc 2011 w Poznaniu, Swarzędzu, Kiekrzu i Puszczykowie

Przedstawiamy Wam dyżury aptek w Poznaniu, Swarzędzu, Kiekrzu i Puszczykowie w Wielką Sobotę (23 kwietnia) oraz pierwszego i drugiego dnia Wielkanocy (24 i 25 kwietnia 2011).

Festiwal Kultury Studenckiej ARTenalia
6, 7, 8 maja 2011
Stara Rzeźnia



od 12 lat
Wideo

Gazeta Lubuska. Winiarze liczą straty po przymrozkach.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na poznan.naszemiasto.pl Nasze Miasto