Alergie: śmiertelne zagrożenie

Te szokujące dane uzyskali autorzy badania ECAP 2008, zrealizowanego przez Zespół Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego pod kierownictwem prof. Bolesława Samolińskiego. Gorsze wyniki w Polsce mają od nas tylko mieszkańcy Wrocławia, Warszawy i Gdańska.

Dlaczego jest aż tak źle? Niestety, tego akurat do końca nie wiemy.
Wśród przyczyn pewniakami są zanieczyszczenie środowiska, większe w dużych miastach niż małych, bierne i czynne wciąganie dymu tytoniowego, no i wpływ spalin samochodowych. Jednak takie czynniki ryzyka występują na całym świecie, w krajach Europy zachodniej nawet w większym stopniu niż u nas - a jednak to w Polsce odsetek alergików należy do najwyższych na świecie. W dodatku, jak mówi profesor Samoliński, alergików przybywa u nas szybciej niż w innych krajach europejskich.

Jednak znacznie poważniejszym problemem jest diagnostyka - a właściwie jej brak. Klinicznie „cichy” przebieg alergii w okresie poza sezonem letnim sprawia, że lekarze jej zwyczajnie nie rozpoznają. Wśród respondentów, którzy mieli rozpoznaną astmę przez lekarzy w programie ECAP, tylko 30 proc. miało postawione prawidłowe rozpoznanie astmy przed włączeniem ich do badań! Niedorozpoznania w zakresie tej jednostki chorobowej sięgają 70 proc. mieszkańców.

Brak odpowiedniej opieki medycznej, która przy chorobach przewlekłych jest szczególnie ważna, sprawia, że chorzy nie podejmują pracy zawodowej albo pracują w bardzo ograniczonym zakresie. Co z kolei prowadzi do wytworzenia u nich pewnego rodzaju inwalidztwa socjalno-społeczno-zawodowego. Tylko niewielki odsetek osób z rozpoznaną astmą oskrzelową miało prawidłowo prowadzony monitoring ich zdrowia.

A efekt może być śmiertelny. Przewlekłe, całoroczne nieżyty nosa aż ośmiokrotnie zwiększają ryzyko astmy, a ta z kolei jest jednym z najwyższych czynników ryzyka rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. I nie tylko POChP: współczynnik śmiertelności z powodu astmy to 5–10 przypadków na 100 tys. chorych i jest to jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Rocznie z powodu astmy umiera w Polsce 1500 osób.

Wyniki ECAP wskazują jednoznacznie, że w kwestii astmy i alergii mamy w Polsce jeszcze bardzo dużo do zrobienia. W podsumowaniu badań możemy przeczytać, że "podstawą do działania winny być dalsze pogłębione analizy i badania tych problemów, które pozwolą zbudować racjonalny program adresowany do chorych i ich rodzin, miejsc pracy oraz szeroko rozumianych środowisk medycznych".

Czy w związku z tym możemy w najbliższym czasie spodziewać się takich badań w Poznaniu? A może Wydział Zdrowia Urzędu Miasta przygotowuje kampanię edukacyjną lub profilaktyczną na temat astmy czy alergii?

Niestety, na nic takiego nie możemy liczyć, bo... w Wydziale Zdrowia nikt o prowadzeniu tych badań nie wiedział. A trwały one aż 3 lata, brali w nich udział lekarze i jednostki służby zdrowia z Poznania, zaś całością kierował uznany autorytet w dziedzinie alergologii profesor Bolesław Samoliński. Na rozwiązanie problemu zwiększonej zapadalności na astmę i alergię nie możemy więc liczyć zapewne przez kolejnych kilka lat.