Duma Wielkopolski. Buk. Miasto o historii, która sięga czasów Mieszka I

Gmina Buk coraz śmielej zaprasza turystów do odwiedzin. Bukowianie z szacunkiem dla przeszłości i silnym przywiązaniem do tradycji z powodzeniem budują swoją przyszłość.

Doskonałe położenie na skrzyżowaniu głównych szlaków komunikacyjnych wpływa na atrakcyjność i przewagę konkurencyjną gminy. Miasto Buk leży na szlaku linii kolejowej E20 (Berlin – Moskwa). Przez północną część gminy przebiega autostrada A2, której węzeł o nazwie „Buk” znajduje się w odległości 3 km od miasta. W Parku Przemysłowym „Buk”, znajdującym się tuż przy węźle, zainwestowało już kilkadziesiąt firm z kapitałem zagranicznym oraz polskim.

Według legendy nazwa miasta wywodzi się od okazałego drzewa bukowego, wokół którego zbudowano pierwszą osadę. To właśnie pod rozłożystą koroną buka miał, według legendy, umrzeć po udanym polowaniu na żubry pierwszy historyczny władca Polski, książę Mieszko I.

Stojąc na środku bukowskiego rynku nietrudno wyobrazić sobie kształt średniowiecznego miasta. Do dziś zachował się zarys centralnego placu wytyczonego w trakcie lokacji w 1289 roku. Z niewielkimi korektami przetrwała próbę czasu siatka czterech par ulic rozchodzących się prostopadle względem siebie z jego narożników. Przyjmuje się, że to założenie urbanistyczne miasto zawdzięcza księciu Przemysłowi II, który nadał Bukowi prawa miejskie magdeburskie. Powołując się jednak na dokument księcia Bolesława Pobożnego z 1257 roku, część historyków uważa, że Buk był miastem już wcześniej.

Działająca przy bukowskiej farze szkoła parafialna doczekała się wielu zacnych absolwentów, do których należeli: Andrzej z Buku – rektor Uniwersytetu Krakowskiego z XIV/XV w., skryptor Stanisław z Buku – główny twórca Graduału Jana Olbrachta z XV/XVI w., Stanisław Penatius – rektor lwowskiej szkoły przykatedralnej w XVI w. oraz żyjący na przełomie XVI i XVII w. pełnomocnik kulturalny polskich monarchów – Stanisław Reszka.

Przez setki lat z Bukiem związany był ród Niegolewskich. Tutaj rodzili się m. in. prof. Oskar Callier (ur. 1846 r.) – autor słowników polsko-francuskiego, polsko-niemieckiego i polsko-angielskiego oraz bp Teodor Bensch (ur. 1903 r.) – pierwszy po 1945 r. polski administrator apostolski diecezji na zachodzie i północy kraju. Wśród znamienitych postaci wymienić należy również płk. Kazimierza Zenktelera – wojskowego dowódcę frontu zachodniego powstania wielkopolskiego i trzeciego powstania śląskiego.

Ścieżki Buku wiodą przez bardzo ciekawe wątki historii. Warto zarezerwować więcej czasu na zwiedzanie, by podążać chociażby śladami Stanisława Reszki, biorąc udział w grze miejskiej typu quest.

A zmęczonych podróżnych gmina ugości z wielką radością w lokalnych kawiarniach i restauracjach. Cykliczne gminne imprezy, jak Bieg Mieszka, jarmark świąteczny, Dni Buku, dożynki, Wielka Otuska, koncert noworoczny, Wianki nad Jeziorem Niepruszewskim i wiele innych, przyciągają tłumy ludzi. Kalendarz imprez znaleźć można na stronie internetowej gminy.

Buk rozsławiają nie tylko wielkie osobistości, lecz i historyczne obiekty. Warto zobaczyć: kościół św. Krzyża z 1760 roku, dawną synagogę – obecnie Salę Miejską i Sanktuarium Matki Bożej Bukowskiej Literackiej z cudownym obrazem Matki Bożej.

Urbanistyczną ciekawostką jest także trójkątny plac noszący imię najznamienitszego obywatela Buku – Stanisława Reszki. Wśród okalających plac kamienic zobaczyć można budynek dawnej szkoły elementarnej z 1895 r. oraz dawny szpital św. Ducha z początku XVII w., ufundowany przez Stanisława Reszkę.

Miasto Buk upodobał sobie również biskup Jan Lubrański, fundator słynnej Akademii Lubrańskiego. Przebywał tu często w Pałacu Biskupów Poznańskich u zbiegu ulicy Ratuszowej i placu Przemysława.

Głównym animatorem działań kulturalnych jest Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Buku. Od lat rozwija on działalność Artystycznego Ogniska Muzycznego w zakresie nauki gry na instrumentach oraz śpiewu solowego. Przy placówce działa Zespół Folklorystyczny „Złote Kłosy” wraz z kapelą ludową oraz Kapela Podwórkowa „Junki z Buku”. Z placówką związany jest również Zespół Kameralny „Amici Canti”, odnoszący wiele sukcesów zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej. MGOK jest też wydawcą miesięcznika samorządowego „Kosynier Bukowski”.

Ten, kto zajrzy do Buku, musi koniecznie udać się przed halę OSiR, by obejrzeć nietuzinkowe artystyczne dzieło – mural! Wielkoformatowe malowidło ścienne, stworzone przez grupę artystyczną pod kierownictwem dr. hab. Radosława Barka, jest połączeniem realistycznych motywów powstańczych z bogatą symboliką. Ta artystyczna kompozycja stała się dynamicznym obrazem, który tchnął zupełnie nowego ducha w przestrzeń publiczną tego fragmentu miasta.