Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kozioł śpiewa nawet bez nut

Roman Rzepa
Od co najmniej pięciuset lat w okolicach Zbąszynia słychać muzykę ludową, wykonywaną na tym samym instrumencie dudowym, zwanym na zachodnich rubieżach Wielkopolski – kozłem.

Wybitny polski arianin, Marcin Czechowic urodzony w 1532 r., syn zbąszyńskiego organisty, wspomina o kozłach, przy okazji opisu procesji Bożego Ciała. Koźlarze grywali w dworskiej kapeli króla duńskiego Christiana IV (1586–1648). Nazwa instrumentu nie jest przypadkowa. Wszak do wykonania najbardziej widocznego elementu (zbiornika na powietrze) stosuje się skórę dorosłego, koniecznie białego kozła. Kozłowy balon nie posiada żadnych szwów, a jego przygotowanie można przyrównać do zrobienia wydmuszki.

W okolicach Zbąszynia żyją już dosyć zaawansowani wiekiem twórcy tego unikatowego instrumentu. Tajniki przygotowania poszczególnych elementów przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Unikatowość tej muzyki przekazywanej przez wieki bez nutowego zapisu, zauważyła w latach międzywojennych profesor Jadwiga Sobieska z Zakładu Muzykologii przy Uniwersytecie Poznańskim. Szczególne zainteresowanie wzbudził Tomasz Śliwa pochodzący z podzbąszyńskich Perzyn, który prowadząc gospodarstwo rolne zajmował się też budową instrumentów i grą w kapeli koźlarskiej. Śliwa był w Polsce jedynym, oficjalnym nauczycielem, nieposiadającym podstawowego wykształcenia, nie znał nawet nut: „Jo nie śmiem się uczyć, żeby te starodawne tradycje boły zaginione” – podał w jednym ze swych wywiadów.

W latach powojennych został zatrudniony w Państwowej Szkole Muzycznej w Zbąszyniu, jako instruktor nauki gry na instrumentach ludowych. Mistrz Śliwa, jak go nazywali jego liczni wychowankowie, występował w koncertach, festiwalach i konkursach, grał dla Polskiego Radia, dla telewizji, dla Polskiej Kroniki Filmowej. Był też bohaterem dokumentalnego filmu pt. „Kozioł śpiewający” w reżyserii Kazimierza Muchy. Muzyka koźlarska do dzisiaj towarzyszy zbąszynianom podczas różnych uroczystości, zabaw i biesiad. Koźlarze są też zapraszani na wesela i inne rodzinne uroczystości.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na poznan.naszemiasto.pl Nasze Miasto