Lebera i gzik do Europy!

Regionalne Dziedzictwo Kulinarne to organizacja, która promuje produkcję i sprzedaż  produktów i potraw charakterystycznych dla danego regionu, wspomagając organizację regionalnych sklepów, restauracji i barów z lokalnymi przysmakami, a także informując o nich turystów.  Sieć skupia wiele regionów z całej Europy, między nimi z Hiszpanii, Szwecji, Danii, Norwegii, Litwy i Polski. Oprócz nas, członkami sieci są także województwa pomorskie i zachodniopomorskie, Mazowsze oraz Opolszczyzna. 

Ambicją tej organizacji jest popularyzacja lokalnych potraw, zrzeszanie producentów żywności i restauratorów, którzy dbają o regionalny charakter swoich produktów. Wszyscy członkowie sieci dostają logo, by turystom łatwiej było rozpoznać sklepy czy restauracje oferujące regionalne wyroby o wysokim standardzie. I nie tylko turystom.

- Musimy walczyć o świadomość Polaków - tłumaczy Grzegorz Rusak, prezes Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego. - Mamy przecież najlepszą kuchnię na świecie, a ciągle za mało o niej wiemy i za mało ją doceniamy. Mamy powrót do kuchni chłopskiej, chleba ze smalcem i tak dalej, ale przecież to nie wszystko. A kuchnia mieszczańska, a kuchnia szlachecka? O niej wiemy niewiele, tu socjalizm nam ogromną krzywdę zrobił, a trzeba sięgać po te cudowności, po te perły!

Wśród tych niedocenionych kuchni jest także kuchnia wielkopolska, o której często mówi się, że nie ma ona własnego wyrazu. Tymczasem to nie jest prawda.
- Z Wielkopolski mieliśmy cudowne dania rybne, wspaniałe pasztety i do tej tradycji powinniśmy sięgać - wylicza Grzegorz Rusak.- Ale trzeba pamiętać, że by to się udało, trzeba zacząć od starań o odpowiednią jakość produktów.

Jednym z takich produktów, który ostatnio zyskuje coraz większe uznanie nie tylko na lokalnym, wielkopolskim rynku, jest olej rydzowy.
- To olej tłoczony na zimno z lnianki, rośliny rosnącej obficie na nieurodzajnych glebach w Wielkopolsce - wyjaśnia Krystyna Just ze Śmiłowa, producent oleju. - Jest bardzo zdrowy: zawiera mnóstwo nienasyconych kwasów tłuszczowych i witaminy E.  

Dawni mieszkańcy Wielkopolski korzystali z niego powszechnie do omaszczania kasz i ziemniaków. Był też niezbędnym składnikiem śledzi z cebulką i ogórkiem, bo swoim charakterystycznym aromatem, pośrednim między gorczycą a cebulą, doskonale pasował do tego dania.

- Bardzo popularną potrawą była posiekana cebula "zmorzona", czyli lekko osolona, wymieszana z tym olejem - opowiada pani Krystyna. - Jedzono to z ziemniakami i chlebem zwłaszcza w czasie wielkiego postu. W ogóle wtedy takie oleje tłoczone na zimno były bardzo popularne, w każdym miasteczku była olejarnia, gdzie szło się z bańką, gdy olej w domu się skończył.

Zdaniem pani Krystyny właśnie takie organizacje jak Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego są szansą dla produktów regionalnych i całej regionalnej kuchni. Dlatego, jako przedstawicielka swojej firmy produkującej olej rydzowy, przyszła na konferencję "Wielkopolska w Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego" zorganizowaną przez Urząd Marszałkowski Wielkopolski, która ma przybliżyć zasady funkcjonowania organizacji, no i zachęcić do ubiegania się o członkostwo.

- Zwiedzaliśmy Województwo Warmińsko-Mazurskie, gdzie sieć już działa i daje efekty - opowiada pani Krystyna. - U nas także można by zorganizować takie regionalne bary i restauracje, przecież nie muszą to być same lokalne dania, wystarczą dwa, trzy. My sami zachęcamy restauracje, by wprowadzały takie potrawy, jak właśnie śledzie w oleju rydzowym, pyzy z roladami, kaczka z jabłkami po poznańsku, no i oczywiście gzik. I doświadczenie pokazuje, że przy odpowiedniej promocji to się naprawdę dobrze sprzedaje.