Nie umrą, ale żyć się nie da

Nie wiadomo, kiedy ukaże się rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska określające normy zapachowe. Dla ludzi mieszkających
w pobliżu zakładów, wydzielających złe zapachy małym pocieszeniem jest, że Ministerstwo pracuje nad tym.

Nic nie możemy zrobić smrodzącym firmom, dopóki nie ma się do czego odnieść - mówi Hanna Grunt, dyrektor Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (WIOŚ) w Poznaniu. - W Polsce nie ma uregulowań prawnych, dotyczących odorów. Nie ma norm złowonnych, określających ich dopuszczalne natężenie.

- Gdyby były takie normy, niewykluczone, że ochrona środowiska musiałaby zamknąć Farmutil w Śmiłowie- mówi
Andrzej Radomski, sekretarz starostwa powiatowego w Pile.

Na węch?

Normy powinien ustalić minister ochrony środowiska. W ustawie o ochronie środowiska jest delegacja dla ministra, że może on wydać rozporządzenie dotyczące odorów. Według Grzegorza Pawełczaka, rzecznika prasowego Ministerstwa, obecnie trwają prace nad rozporządzeniem, jednak sprawa nie jest prosta.

- Minister na pewno skorzysta z delegacji, jaka daje ustawa - zapewnia rzecznik. - Trudno jednak powiedzieć, kiedy rozporządzenie określające standardy zapachowe ukaże się. Bo sprawa ustalenia obiektywnych parametrów, według których zapachy będzie można ocenić jest bardzo trudna. Trzeba zdecydować, jak je mierzyć, według jakich wskaźników i jak to technicznie wykonać - wylicza rzecznik.- Czy na przykład ustalając skład chemiczny powietrza, czy zatrudniając ,,wąchaczy’’, kogoś w rodzaju kiperów w winnicach, którzy będą pracowali tym razem zmysłem węchu, a nie smaku?

Według rzecznika, obecnie w ministerstwie przypatrują się, jak to zrobiono w krajach europejskich, gdzie normy odorowe zostały ustalone i gdzie są egzekwowane. Takim krajem są Niemcy.

Oj, życie trudne

- Mamy wiele skarg na smrodzące zakłady - mówi Krzysztof Pawłowicz, naczelnik w WIOŚ w Poznaniu. - Skargi dotyczą nie tylko Farmutilu senatora Stokłosy, ale wielu innych firm. Pochodzą na przykład od ludzi mieszkających w pobliżu oczyszczalni ścieków. Wiele skarg złożyli mieszkańcy Więckowic na wielkotowarową fermę tuczu trzody chlewnej Smithfild.

Mieszkańcy Więckowic twierdzili nawet, że odór, jaki rozchodzi się wokół fermy zagraża ich zdrowiu i życiu. Nikt jednak nie umarł i - jak w przysłowiu - od smrodu nikt nie umrze.

- Sanepid wypowiedział się wielokrotnie, że zapachy ze Smithfilda nie są niebezpieczne dla zdrowia - mówi K. Pawłowicz.

Nikt nie poddaje jednak w wątpliwość faktu, że życie w ciągłym smrodzie jest uciążliwe.

- Nie jest nam tak ciężko jak mieszkańcom Śmiłowa i Kaczor - mówi Jadwiga K. z Piły. - Ale jak czasem wiatr zawieje z tamtej strony, to i tutaj ten odór dochodzi. Jest odrażający. Nieporównywalny z żadnym innym.

Walka z odorami

Nikt też nie powinien też mieć wątpliwości, że nie da się zlikwidować wszystkich smrodzących zakładów. Polskie fermy świńskie też nie pachną, a zakładów utylizacyjnych nie da się usunąć - w Wielkopolsce jest ich dziewięć - bo musielibyśmy też zlikwidować przetwórstwo mięsa, co pociągnęłoby za sobą bezprzedmiotowość znacznej gałęzi rolnictwa, itd.

- Zwiedzałem zakład utylizacyjny w przemysłowej dzielnicy Liverpoolu- mówi dr Lech Szabłoński, Wojewódzki Lekarz Weterynarii. - Odór panował tylko w hali, gdzie przyjmowano surowiec. Na zewnątrz zakładu niezbyt miły zapach odczuwałem przy oczyszczalni ścieków.

Zdaniem K. Pawłowicza również zakaz bezściółkowego chowu świń może wpłynąć na ograniczenie odoru - zapach obornika może jest niemiły, ale mniej uciążliwy i bardziej naturalny niż gnojowicy.

Dzięki rozporządzeniu o standardach odorowych, wiele firm zminimalizowałoby smrody, jakimi zatruwają życie ludziom. Na razie Ministerstwo przygląda się, ale przecież do Niemiec niedaleko...