Od pocisku po białą flagę, czyli Zamek w czasie wojny

Sala Kominkowa, w której odbywało się spotkanie, dosłownie pękała w szwach. Okazało się, że miłośników historii II wojny światowej, a szczególnie tej jej części, która odnosi się do zamku, jest naprawdę wielu. Ale też i atrakcje przygotowane na to spotkanie, były wyjątkowe.

Widzowie mogli przede wszystkim zobaczyć z bliska mundury żołnierzy z tego okresu: Wehrmachtu, SS, Ludowego Wojska Polskiego i Armii Czerwonej, bo na sali byli obecni przedstawiciele stowarzyszenia miłośników militariów w pełnym umundurowaniu. Kolejną atrakcją był pokaz radzieckiej kroniki filmowej dokumentującej zdobywanie Poznania przez Armię Czerwoną.

- Bardzo trudno było ją uzyskać - opowiadał Przemysław Maćkowiak, historyk i miłośnik dziejów Poznania tego okresu. - Okazuje się, że łatwiej dotrzeć do materiałów niemieckich niż radzieckich z tego okresu. Ale ostatecznie po wielu zabiegach udało nam się to.

Zamkowe fakty i mity

Historyk nie tylko pokazał kronikę, ale także rozwiał wiele mitów dotyczących Poznania.
- Mówi się, że piwnice i schrony były połączone podziemnymi korytarzami z Cytadelą - opowiadał. - Ale to tak naprawdę mit, chociaż oczywiście zdarzało się, że piwnice położone obok siebie i poprzerabiane na schrony były połączone przejściami. Ale nie tworzyło to aż tak długich korytarzy, bo Poznań w ogóle nie był jakoś specjalnie przygotowany do obrony.

Kolejnym mitem jest informacja, że obniżenie wysokości zamkowej wieży było konieczne ze względu na wojenne zniszczenia. Tymczasem na zdjęciach zrobionych tuż po zakończeniu działań wojennych wyraźnie widać, że wieża wcale nie była mocno zniszczona.

- Tu widać otwory po pociskach, jeden wpadł do sali nad nami - pokazywał Maćkowiak. - Wieża ucierpiała głównie od strony południowej, bo stamtąd, od Al. Niepodległości, szedł główny ostrzał prowadzony przez haubice. Później, po zdobyciu przez Rosjan torów kolejowych, ruszył drugi atak, od Kaponiery. Jednak wbrew wielu relacjom, co widać na zdjęciach, nie zapadła się konstrukcja hełmu ani wieża się nie zawaliła.

Oglądanie pamiątek z przeszłości

Przy tej okazji wszyscy obecni na spotkaniu mogli się przyjrzeć pociskowi przeciwpancernemu, który wbił się w ścianę wieży od strony zachodniej i zobaczyć białą flagę, która została wywieszona, gdy zamek został zdobyty.
- Czy to jest na pewno ta flaga, to mam wątpliwości - mówił Przemysław Maćkowiak demonstrując słynną flagę. - Przede wszystkim dlatego, że ona jest zbyt porządnie wykonana...

Widzowie mogli też obejrzeć niezwykle ciekawe zdjęcia przeciwpancernego działa PAK 43, które stało przed Zamkiem przy wejściu do Sali Wielkiej, a także zdjęcia czołgu Tygrys, który miał swoje stanowisko u wylotu ulicy Kościuszki i stamtąd udało mu się zniszczyć dwa radzieckie czołgi IS 2 nadjeżdżające od Kaponiery.

- Bardzo się cieszę, że udało mi się wreszcie wybrać na wykład o historii zamku, bo był naprawdę bardzo ciekawy - powiedziała poznanianka, pani Maria. - Interesuję się historią Poznania i dowiedziałam się tu wielu rzeczy, o których nie miałam pojęcia. Szkoda, że trwał tak krótko.

Zadowolony z wykładu był także pan Jan, którego szczególnie zaciekawiła historia odbudowy wieży zamkowej.
- Dotąd byłem przekonany, że nie odbudowano jej do pierwotnej wysokości ze względu na duże zniszczenia wojenne - dziwił się. - A tu ze zdjęć wynika, że wcale nie było tak źle.

Po zakończeniu wykładu chętni mogli jeszcze dopytać o szczegóły Przemysława Maćkowiaka - lub wziąć udział w kolejnej atrakcji, czyli zwiedzaniu zamku z przewodnikiem.