Odkrywają skarby

W 105. rocznicę zwycięstwa pod Wiedniem (14. września 1788 r.) Stanisław August uroczyście odsłonił w Łazienkach Królewskich pomnik Jana III Sobieskiego. W bogatej oprawie tego wydarzenia ważną rolę spełniała, zamówiona przez króla, Kantata dramatyczna „W dzień inauguracji statui Króla Jana III” Macieja Kamieńskiego (z tekstem poetyckim Adama Naruszewicza). Podobała się wielce sześciu tysiącom spektatorów (wg ówczesnej Gazety Warszawskiej), co jednak nie przeszkodziło (zgodnie z panującymi zwyczajami) po wykonaniu schować ją w archiwach i... zapomnieć o niej! Bardzo możliwe, że drugie jej wykonanie nastąpiło dopiero w 320. rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej (czyli w minioną niedzielę) w poznańskim Pałacu Działyńskich! Zasługa to Accademii dell’Arcadia, specjalizującej w odkrywaniu muzycznych skarbów. Dzieło Kamieńskiego to unikatowa pozycja polskiej muzyki XVIII wieku; formą nawiązuje do barokowej opery i wpisuje się w ten sposób w plejadę europejskich kantat dramatycznych (pisał je również Jan Sebastian Bach!).

A kilkanaście lat wcześniej skomponował Kamieński „Nędzę uszczęśliwioną”, pierwszą polską operę! Niezwykłe w tym wszystkim jest to, że był z pochodzenia Słowakiem. Zresztą jednym z wielu obcokrajowców, którzy ginącą właśnie Rzeczpospolitą Obojga Narodów uznali za swoją ojczyznę i wpisali się w jej historię (m.in. W. Żywny, J. Elsner, O. Kolberg, J. Stefani...)

Kantata Kamieńskiego to dzieło przewyższające artyzmem i warsztatem kompozytorskim inne jego utwory. Jest muzyką sprawiającą autentyczną satysfakcję słuchaczom. Sądzę, że również wykonawcom - takie wrażenie można było wynieść, obserwując w niedzielny wieczór muzykującą orkiestrę Accademii i śpiewających solistów: Agnieszkę Wawrzyniak, Katarzynę Hołysz, Roberta Nakonecznego i Pawła Wojtasiewicza. Dużo pracy włożyli w przygotowanie tej zupełnie dla nich nowej partytury. I mimo że nie wszystko w realizacji było perfekcyjne, ożywili jej zapomniane piękno i przywrócili ją polskiej kulturze. I za to im i ich szefowi artystycznemu i naukowemu Maciejowi Prochasce należą się wielkie słowa uznania i podziękowania.