Pamiętamy o Poznańskim Czerwcu 1956

- Jak co roku rozpoczynamy marsz po poznańskich ulicach, odwiedzając miejsca związane z Poznańskim Czerwcem 56 roku. I tak jak zawsze, zaczynamy go pod tablicą poświęconą pamięci Romka Strzałkowskiego, chłopca bohatera, który zginął w czasie robotniczych protestów – mówił przed złożeniem kwiatów pod tablicą Jerzy Stepień, wiceprezydent Poznania.

Później obchody przeniosły się przecznicę dalej – pod tablicę innego chłopca bohatera – ale protestów węgierskich – Petera Masfelda. Skazane na śmierć za udział w Powstaniu Węgierskim nastolatka stracono, gdy skończył 18 lat.

Peter i Romek są symbolami pokolenia, które było uczciwe i było temu wierne. To była „uczciwość domowa”, to nie była ideologia – mówił prof. Witol Abramowicz, konsul honorowy Węgier w Poznaniu.

Śledztwo w sprawie wydarzeń, jakie w czerwcu 1956 roku rozegrały się w Poznaniu prowadzi oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Szczególnym wątkiem w śledztwie jest właśnie śmierć Romka Strzałkowskiego.

- Z bardzo dużym prawdopodobieństwem przyjąć można, że Roman Strzałkowski postrzelony został śmiertelnie w dniu 28.06.1956 r. między godzinami 12.30 a 15.30 (najprawdopodobniej około godz. 15) na terenie garaży UB, a konkretnie w budynku określanym jako ich dyspozytornia lub w pobliżu tego miejsca – relacjonuje dr Natalia Cichocka z poznańskiego oddziału IPN. - Jak na razie nie można natomiast jednoznacznie stwierdzić, czy zginął on w wyniku celowego postrzału, czy też przypadkowo.

Zdaniem prokuratorów z IPN pewnym jest, że kluczem do rozwiązania tej ponurej zagadki jest postać nieżyjącej już Teresy S., określanej w literaturze jako Teofila Kowal. Prawdopodobnie Teresa S. wiedziała jak zginął Romek, lecz z jakichś względów nigdy nie powiedziała prawdy w tym zakresie. Zestawienie szeregu jej zeznań i wyjaśnień w tej kwestii pozwala szybko wyszczególnić szereg sprzeczności w jej procesowych relacjach. Możliwe jest jednak, że nie była ona w ogóle świadkiem śmierci Romka, lecz z jakichś powodów, co do których można dalej spekulować, „stała się świadkiem" np. celem obciążenia demonstrantów tak symboliczną i bulwersującą śmiercią.

- Z przeprowadzonych oględzin koszulki Romana Strzałkowskiego, którą miał on założoną w chwili postrzału i śmierci jednoznacznie wynika, że sprawca oddający strzał do Romka stał niżej od niego i był po jego prawej stronie (patrząc z kierunku strzału), co pozwala np. jednoznacznie wykluczyć oficjalną, forsowaną m.in. przez oskarżenie w „procesie dziewięciu” wersję, że Romka postrzelili demonstranci ostrzeliwujący okolice ul. Kochanowskiego z budynku Ubezpieczalni – dodaje dr Cichocka.

Program obchodów 56. rocznicy Poznańskiego Czerwca 1956

27 czerwca 2012 r.

godz. 10.00 – złożenie kwiatów pod Pomnikiem Adwokatów – Obrońców Bohaterów Powstania Poznańskiego Czerwca 1956 r. oraz Oskarżonych w Procesach Politycznych / zbieg ulic Solnej i St. Hejmowskiego

godz. 11.00 – złożenie kwiatów pod tablicą pamięci studentów poległych w Czerwcu 1956 r. / Politechnika Poznańska. Pl/ Marii Curie-Skłodowskiej

godz. 15.00 – Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956, CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82 – koncert kameralny uczniów Poznańskiej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej im. M. Karłowicza połączony z promocją książek:
- WMWN – L. Paprzycki – „Ulica Kochanowskiego, 28 – 29 czerwca 1956. Fotografie i relacja”
- IPN Oddział w Poznaniu – „Poznański Czerwiec 1956. Wybór dokumentów”

godz. 17.00 – spotkanie uczestników, kombatantów Poznańskiego Czerwca 1956 z władzami wojewódzkimi i miejskimi/ CK Zamek

28 czerwca 1956 r.

godz. 6.00 – złożenie kwiatów przy bramie fabryki Pojazdów Szynowych H. Cegielski Poznań / ul. 28 czerwca 1956 r.

godz. 10.30 – złożenie kwiatów pod tablicą pamięci pracowników MPK / zajezdnia ul. Gajowa

godz. 11.30 – uroczystość przy pomniku Poległych w Powstaniu Poznańskim 28-30 czerwca 1956 r. / ul. Kochanowskiego

godz. 13.00 – złożenie kwiatów pod tablicą pamięci pracowników ZNTK / ul. Robocza

godz. 14.15 – uroczystość przy Bramie Głównej Zakładów H. Cegielskiego / ul. 28 czerwca 1956 r.

godz. 17.00 – msza św. w intencji Ofiar Czerwca 1956 r. w kościele oo. Dominikanów / al.
Niepodległości. Bezpośrednio po mszy św. przemarsz pod pomnik Poznańskiego Czerwca 1956 na placu Adama Mickiewicza

godz. 18.30 – uroczystość przy pomniku Poznańskiego Czerwca 1956

**

**