Rozpacz i pusty śmiech

1 maja zakończyły się 43 Kaliskie Spotkania Teatralne.
W tegorocznym festiwalu wzięło udział 13 teatrów z różnych regionów Polski.

Układając festiwalowy repertuar, dyrektor Robert Czechowski zadbał o to, aby reprezentowały one różne środowiska i nurty teatralne. Pojawiły się więc w Kaliszu renomowane teatry akademickie, obok scen prowincjonalnych oraz tzw. zespołów alternatywnych. Szybko jednak okazało się, że ten podział nie ma większego znaczenia. Teatralna prowincja nie ustępowała stołecznym teatrom, a propozycje grup eksperymentalnych niebezpiecznie zbliżały się do komercyjnych chałtur.

Ambicje teatralnej prowincji

Pierwsza część festiwalu była dość słaba, znacznie lepiej wypadła końcówka imprezy. Ambicje teatralnej prowincji potwierdził Teatr Wiliama Horzycy z Torunia, który pokazał w Kaliszu ,,Samotny zachód’’ Martina McDonagha w reżyserii Iwony Kempy. Mroczną sztukę o mieszkańcach irlandzkiej wioski, którzy się serdecznie nienawidzą, nawzajem niszczą i mordują, ale na swój sposób są sobie potrzebni. Słowem - świat, w którym nie ma miejsca na wyższe wartości, do których jednak się tęskni, nawet w tym piekielnym miejscu. A kreacje toruńskich aktorów winny chyba znaleźć uznanie jury.

Podobna w warstwie fabularnej i klimacie, choć bardziej poetycka i tajemnicza, okazała się propozycja Teatru Wybrzeże z Gdańska ,,Noże w kurach’’ Davida Harrowera w reżyserii Rudolfa Zioło, z niezłą kreacją Małgorzaty Brajner w roli młodej wieśniaczki, która pomału rozpoznaje miejsce i ludzi, wśród których żyje, a także własne tęsknoty i namiętności. Swoisty moraliet odsłaniający to, co w człowieku najlepsze i najgorsze - i na swój sposób rozgrzeszający nawet największe zbrodnie.

Pod publiczkę

Dość mieszane uczucia wywołał głośny spektakl Krystiana Lupy ,,Azyl’’ wg. ,,Na dnie’’ Maksyma Gorkiego, zrealizowany na scenie Teatru Polskiego we Wrocławiu. Opowieść o ludziach bezdomnych, egzystujących w przypadkowym schronisku - w oparach alkoholu, wspomnień, namiastek emocji i tęsknot za lepszym życiem. Przedstawienie wstrząsające - z kilkoma świetnymi rolami - ale też niezborne, męczące, przegadane, powielające niepotrzebnie te same pomysły.

Zdecydowanie roczarowały zespoły krakowskie i warszawskie. W ,,Polaroidach’’ (Teatr Stary) twórcom spektaklu chyba jednak nie udało się znaleźć konwencji, która odsłoniłaby świat pozornych wartości i płytkich emocji scenicznych postaci. Dwie jednoaktówki pt. ,,Spróbujmy to jeszcze raz’’ (Studio Gudejko) z udziałem popularnych serialowych aktorów, okazały się typową propozycją ,,pod publiczkę’’.

Smutek prowincji

Nie zawiodła za to Gabriela Muskała - laureatka ubiegłorocznego festiwalu nad Prosną - w sztuce ,,Merylin Mongoł’’ Nikołaja Kolady w reżyserii Barbary Sass, pokazanej przez Teatr im. S. Jaracza z Łodzi. I tu oglądamy na scenie smutek prowincji - małe miasteczko, w którym nie da się żyć ani umierać, z którego tylko chce się uciec. Krytycy nazwali ten spektakl współczesną wersją ,,Trzech sióstr’’.

Dno świata, rozpad wszelkich wartości, zagubieni ludzie targani chorymi emocjami - taki obraz rzeczywistości kreuje współczesny teatr (przynajmniej w świetle kaliskiego festiwalu), na osłodę dostarczając nam rozmaite sztuczki, wywołując tylko bezmyślny śmiech.