World Press Photo 2008: Zgnilizna świata

Ten sam dylemat powraca od kilku edycji World Press Photo – czy nagradzane są głównie zdjęcia z wojen, konfliktów, huraganów, trzęsień ziemi, fotografie przedstawiające ubóstwo, prostytucję, wszystkie patologie dnia codziennego dlatego, że taki jest gust jury. Czy też może dziennikarstwo prasowe nie zajmuje się już innymi tematami? A może sami fotograficy przestali uważać za wydarzenia takie zdarzenia, które nie pociągają za sobą ofiar?

Możliwe jest też i inne wytłumaczenie – może autorzy fotografii widząc, że doceniane są te, przedstawiające ludzkie cierpienie, przestali przysyłać na konkurs inne zdjęcia. Tych wątpliwości nie jesteśmy w stanie rozstrzygnąć, jednak prawdą jest, że chociaż każde z nagrodzonych zdjęć jest samo w sobie doskonałym przedstawieniem problemu, to są to głównie opowieści zawierające w sobie głównie cierpienie ludzi.

_
_Chen Qinggang, Chiny, Hangzhou Daily - Wydarzenia, I nagroda w kategorii zdjęć pojedynczych

Nie oznacza to, że są to fotografie złe. Jednak nagromadzenie obok siebie tylu zdjęć obrazujących chyba wszystkie możliwe nieszczęścia po prostu znieczula. Po obejrzeniu piątego, czy szóstego podobnego tematycznie zdjęcia przestają one już na nas wywierać wrażenie. Zaczynamy rejestrować obrazy bez głębszej refleksji: kolejne kobiety zwłoki na które patrzą dzieci z okien furgonetki, następne zwłoki na ulicy, jeszcze jedna nieletnia prostytutka po wyjściu klienta, tym razem tylko sama twarz ofiary trzęsienia ziemi wystająca spod gruzów domu, żołnierze z bronią palną, żołnierze z łukami, bezdomni na ulicy, bezdomni śpiący pod luksusuwym hotelem, bezdomni myjący się u wylotu koletora burzowego...

Carlos Cazalis , Meksyk, Corbis - Sprawy współczesne, I nagroda w kategorii reportażu
Dzięki temu znacznie lepiej pamiętamy te zdjęcia, które ludzkiego cierpienia nie przedstawiają. Należy do nich cykl dziewięciu niezwykle dynamicznych fotografii autorstwa Vincenta Laforeta wykonanych dla amerykańskiego Newsweeka. Widzimy na nich sportowców skaczących do wody z dziewięciometrowej platformy. Z ich twarzy możemy odczytać wszystkie emocje towarzyszące półfinałowi skoków na ostatniej olimpiadzie.

Podobnie zapadnie nam w pamięć fotografia wykonana przez Giulio Di Sturco z agencji Grazia Neri. Nieostre zdjęcie przedstawia modelkę biegnącą za kulisami pokazu w New Delhi. Jednym z najciekawszych zdjęć na wystawie World Press Photo 2008 jest zdjęcie Tomasza Gudzowatego. Młody dżokej stoi przed koniec po zakończeniu wyścigu w czasie mongolskiego festiwalu Naadam. Dzięki różnemu potraktowaniu chłopca i konia - zdjęcie zarazem bardzo spokojne i dynamiczne. Dopracowane w najdrobniejszym szczególe. Jednak, jak przyznaje sam autor przez siedem lat jeździł do Mongolii, żeby w końcu znaleźć ten „właściwy” sposób podejścia do tematu.

Tomasz Gudzowaty, Polska, Yours Gallery/Focus Photo und Presse Agentur - Osobliwości sportu, III nagroda w kategorii zdjęć pojedynczych

Są też na wystawie zdjęcia, których nagrodzenie może co najmniej dziwić. W kategorii serie portretów nagrodzono prace chińskiego fotografika Li Jiejuna (New Express Daily) przedstawiające umieszczone w naturalnych plenerach figurki żołnierzyków. Nie można im odmówić pomysłu i ekspresji, ale czy rzeczywiście są to prasowe portrety?

Pomimo wątpliwości warto wystawę World Press Photo zobaczyć. Chociażby po to, by wyrobić własne zdanie na temat tego, co obecnie jest wydarzeniem, jacy są bohaterowie prasowego dnia codziennego i czy rzeczywiście nasz świat wygląda już tak źle, jak na większości prezentowanych zdjęć.

Wystwę World Press Photo oglądać możemy od czwartku, 7 maja w Sali Wielkiej Centrum Kultury Zamek. Czynna będzie do 27 maja w godz. 11-19 (z wyjątkiem poniedziałków). Bilet wstępu kosztuje 10 zł (ulgowy 8 zł).