August Hlond - niezwykła postać swoich czasów

Salezjanin, kardynał, prymas Polski, działacz społeczny. Przez 20 lat piastował stanowisko arcybiskupa poznańskiego i gnieźnieńskiego.

Urodził się w 1881 roku w Mysłowicach-Brzęczkowicach. Już w wieku 16 lat wstąpił do zakonu salezjanów, a 3 października 1897 roku złożył śluby zakonne. Uczestniczył w akcji plebiscytowej na Śląsku. W 1922 został administratorem apostolskim diecezji górnośląskiej, a trzy lata później pierwszym biskupem katowickim.

W 1926 roku papież Pius XI mianował go arcybiskupem poznańskim i gnieźnieńskim, a w 1927 kardynałem. Od 1926 roku, do końca swojego życia (przez 22 lata) był też prymasem Polski. Jako prymas w 1930 roku organizował Akcję Katolicką, z centralą w Poznaniu. Rok później napisał dla niej statuty. Przejęty troską o popularyzację społecznej nauki Kościoła w 1933 roku powołał do życia Radę Społeczną przy Prymasie Polski i otworzył w stolicy Wielkopolski Katolicką Szkołę Społeczną, której zadaniem było przygotowywanie świeckich do prowadzenia katolickiej działalności oświatowej.

Brał również udział w licznych międzynarodowych kongresach eucharystycznych oraz zorganizował w 1927 roku międzynarodowy kongres misyjny w Poznaniu. W 1932 wraz z ks. Ignacym Posadzym utworzył Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej (zakon mieści się na Ostrowie Tumskim przy ul. Panny Marii). Już w 1939 r. liczyło ono 300 członków i kandydatów, w tym 20 kapłanów. Obecnie zgromadzenie obejmuje swoją opieką wiele środowisk emigracyjnych w 21 krajach na 5 kontynentach.

We wrześniu 1939 roku wyjechał do Rzymu i Francji, gdzie 1944 został internowany przez Niemców i uwięziony w Paryżu, gdzie chciano zmusić go do kolaboracji z Trzecią Rzeszą. Gdy nie zgodził się na współpracę zatrzymano go w więzieniu w Bar-le-Duc na 14 miesięcy, a następnie w Wiedenbroeck aż do czasu uwolnienia w dniu 1 kwietnia 1945 roku.

Po II wojnie światowej na mocy uprawnień papieskich organizował duszpasterstwo na Ziemiach Zachodnich i Północnych. W 1946 roku mianowano go – po rozwiązaniu metropolii poznańsko-gnieźnieńskiej - arcybiskupem warszawskim i gnieźnieńskim. Po śmierci w 1946 roku został pochowany w podziemiach Archikatedry św. Jana w Warszawie.

W styczniu 1992 roku, prymas Polski kard. Józef Glemp rozpoczął proces kanonizacyjny Augusta Hlonda. Po czterech latach zakończono proces kanonizacyjny na etapie diecezjalnym i przekazano akta procesowe do Rzymu.

W 2003 roku przy współpracy Towarzystwa Salezjańskiego, Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej i Telewizji Polskiej Paweł Woldan nakręcił film dokumentalny: „August Kardynał Hlond”.

Od kilku lat prymas Hlond jest patronem ulicy w Poznaniu. Jego imię poznańscy radni nadali powstałej niedawno trasie Nowe Zawady.