Polacy twierdzą, że odżywiają się poprawnie. Czy tak jest naprawdę? Sprawdź, jak się odżywiasz!

8 listopada obchodzimy Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania. Został zainicjowany w 2007 roku przez Komisarza Unii Europejskiej i Euro-Toques - organizację zrzeszającą szefów kuchni. Ale czym właściwie jest zdrowe odżywianie?

– Zdrowie jest pewnym dobrostanem całego organizmu i w różnych stanach i wieku ten dobrostan się zmienia, a co za tym idzie – potrzeby. Można powiedzieć, że zdrowe odżywianie to jest taki sposób żywienia, który sprzyja naszemu organizmowi na danym etapie wzrostu, wieku czy stanu fizjologicznego

– Hanna Buksakowska, dietetyczka.

Według badań CBOS-u z 2019 roku, 80% Polaków jest przekonana, że odżywia się zdrowo lub bardzo zdrowo. Rzadziej niż co piąta osoba deklaruje, że jej dieta jest niezdrowa (17%), a 3% nie potrafi tego jednoznacznie określić. W codziennej diecie Polaków znajdują się pieczywo, produkty mączne (90% osób spożywa je przynajmniej raz dziennie), świeże oraz mrożone warzywa i owoce (spożywane przynajmniej raz dziennie przez odpowiednio 62% i 61% osób).

Większość badanych je codziennie też produkty mleczne, np. sery, twarogi, jogurty (56%), a także pije kawę (71%) – co piąta osoba więcej niż jedną dziennie.

Wiemy jak jest. A jak powinna wyglądać idealna dieta?

– Przede wszystkim nie powinno się ponosić trendom żywieniowym. Są one tworzone przez różne grupy zawodowe i niestety nie każdy taki trend jest odpowiedni dla każdej osoby. To, za czym wszyscy może iść to są zbilansowane posiłki, czyli takie, w których nie brakuje żadnego z podstawowych mikroskładników, tj. białka, węglowodanów i tłuszczów

– mówi dietetyczka.

– Pomóc może nam w tym talerz zdrowego żywienia. Jest to wzór żywieniowy utworzony przez Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, który pokazuje nam jak powinien wyglądać talerz, który jemy. Połowę powinny stanowić warzywa, najlepiej z dodatkiem roślinnego tłuszczu, ¼ powinny zajmować produkty skrobiowe, węglowodany, czyli kasze, pełnoziarnisty ryż czy makarony. Ostatnią ćwiartkę powinny zajmować białka – zarówno zwierzęce jak i roślinne. Oprócz mięsa, ryb i nabiału, ważne jest, żeby znalazły się tutaj strączki – ciecierzyca, soczewica, groch, fasolka

– dodaje.

Ale czy osoby, które chcą być zdrowe mogą zjeść od czasu do czasu coś niezdrowego?

– Nie chodzi o stawianie sobie granic. Wszystko jest dla ludzi. Najlepszym lekarstwem będzie umiar. Jeżeli odżywiamy się na co dzień zdrowo, jeśli nie jadamy na co dzień słodyczy, nie pijemy słodkich napojów czy nie nadużywamy używek, to raz na jakiś czas możemy sięgnąć po słodycze czy chipsy. Jedzenie ma również funkcję socjalizacyjną – jem wśród przyjaciół czy rodziny. Nie chodzi o liczenie kalorii przy stole – jedzmy to, na co mamy ochotę, ale warunkiem jest to, żeby na co dzień pilnować zdrowego odżywiania

– mówi Hanna Buksakowska.

Maczfit to jedna w wielu firm, która oferuje diety pudełkowe, również przygotowała badanie nawyków żywieniowych Polaków z 2022 roku, raport przygotowała Małgorzata Brzezińska. Ponad połowa Polaków przygotowuje posiłki w domu lub zamawia dania na wynos – robi tak ok. 53%. Drugą odpowiedzią, najczęściej wskazywaną przez respondentów były diety pudełkowe – korzysta z nich aż 19,1% ankietowanych. Na dalszych miejscach znalazły się kolejno posiłki w restauracjach/barach (14,1%), fast foody (8,4%) oraz gotowe posiłki ze sklepu.

Jednak jak wskazuje dietetyczka, diety pudełkowe nie są dla wszystkich.

– Na pewno sprzyja to osobom zapracowanym i z pewnością jest to lepsze wyjście niż szybkie przekąski. Diety pudełkowe są teraz bardzo rozbudowane – jest dużo opcji, a kalorie rzeczywiście są liczone przez ekspertów. Osoby chore powinny jednak skonsultować wcześniej wybór takiej diety z lekarzem

– mówi Hanna Buksakowska.

– Wiele takich diet narzuca nam jadłospisy i produkty, które się w danej diecie zawierają. Jeżeli czegoś nie lubimy to jest opcja wymiany. Przy niej nie zawsze jest to zgodne z naszym zapotrzebowaniem kalorycznym czy na makroskładniki. Wiele osób skarży się, że przy opcji wymiany nie ma rezultatów jakie by oczekiwali

– dodaje.

– Wybór diety pudełkowej jest dobrym pomysłem, ale trzeba mimo wszystko podejść do tego z głową. Określić nasze potrzeby, oczekiwania i skonsultować z wybranymi osobami

– podsumowuje Buksakowska.

Na żywienie dorosłych bardzo znaczący wpływ mają ich nawyki wypracowane w dzieciństwie. Jednym z badań dostarczających informacji o nawykach żywieniowych dzieci w wieku wczesnoszkolnym jest międzynarodowe badanie WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI).

W ostatniej edycji badania (2015 – 2017 r.) uczestniczyły 23 kraje europejskie, w tym Polska. Przeanalizowano dane od prawie 132,5 tys. dzieci w wieku 6-9 lat, w tym od prawie 3 tys. polskich ośmiolatków. Wyniki badania opublikowano w 2020 roku w czasopiśmie Nutrients. Uzyskane dane wskazują, że śniadanie spożywała codziennie większość dzieci (84,5%). Codzienne spożywanie warzyw i owoców było zdecydowanie mniej powszechnym nawykiem – mniej więcej co trzeci ośmiolatek (36,6%) jadł codziennie świeże, nieprzetworzone owoce, zaś zaledwie 23% – warzywa.

Niestety znaczny odsetek dzieci – 74%, raz w tygodniu i częściej sięgał po słodycze (cukierki, batoniki, czekoladki), a co drugi ośmiolatek (54,4%) pił słodkie napoje. 22,5% dzieci raz w tygodniu i częściej jadło słone przekąski (czipsy, prażynki, popcorn, orzeszki).

– Nawyki żywieniowe zaczynają się tworzyć, gdy rozszerzamy dietę dziecka. Dziecko nas naśladuje, chce jadać to, co my. My mamy największy wpływ na to, co będą jadły w przyszłości nasze dzieci. Jeśli pokażemy im, że zdrowe odżywianie wcale nie jest nudne, że jest to kolorowe, smaczne jedzenie i że jeżeli damy dzieciom próbować różnych smaków oraz razem gotować, to nie będzie ono miało później problemów z podejmowaniem zdrowych wyborów żywieniowych

– mówi dietetyczka.

– W pewnym momencie tryb życia, czy dnia może to zmodyfikować, ale jeśli podstawy będą mocne, to nie będzie problemów z przekonywaniem dziecka, żeby czegoś spróbowało czy wróciło. Prawidłowe nawyki w dzieciństwie bardzo zapobiegają wielu chorobom, ale także dłużej wyglądamy młodziej, więc to naprawdę wszystko ma swoje korzenie w dzieciństwie

– kończy Buksakowska.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]