Rękopis z Biblioteki Raczyńskich na liście UNESCO [ZDJĘCIA]

Program UNESCO "Pamięć Świata” (Memory of the World) funkcjonuje od roku 1992. Służy zachowaniu, ratowaniu i udostępnianiu dziedzictwa dokumentacyjnego. Lista, na którą wpisywane są obiekty o światowym znaczeniu historycznym lub cywilizacyjnym, obejmuje aktualnie 300 dokumentów. Dwanaście z nich to pozycje dokumentujące polskie dziedzictwo kulturowe (m.in. autograf dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus przechowywany w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, rękopisy Fryderyka Chopina w zbiorach Biblioteki Narodowej i Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie, tablice 21 Postulatów Gdańskich z Sierpnia 1980, przechowywane w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku, Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski, część znajdująca się w Polsce przechowywana w AGAD i inne).

Zobacz też: Biblioteka Raczyńskich - Bibliofilskie rarytasy [ZDJĘCIA]

Oprócz rejestru międzynarodowego tworzone są również listy, obejmujące dokumenty o szczególnym znaczeniu dla poszczególnych krajów i regionów. Polska lista, zatwierdzona przez Komitet Krajowy, zawiera 24 pozycje zabytkowych obiektów piśmiennictwa. Zostanie ona oficjalnie ogłoszona podczas inauguracji programu w Pałacu Prezydenckim w Warszawie 17 października.

Rękopis z Biblioteki Raczyńskich to zabytkowy kodeks z białoruską wersją legendy o Tristanie i Izoldzie, datowany na XVI i XVII w. - Kodeks jest autentycznym przykładem tradycji kulturowej, w której powstał, jest źródłem historycznym i unikatem o szczególnej wartości dla kultury Polski i Europy wschodniej, a jego historia jest wyrazem spójności kulturowej cywilizacji europejskiej - zapewnia Anna Kozłowska z Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.

Oprawiony w brązową skórę kodeks z Biblioteki Raczyńskich liczy 344 strony. Spisany został na papierze. Stanowi prawdziwy skarb kultury białoruskiej, litewskiej i polskiej. Na jego kartach znajdują się: tzw. Białoruski Tristan, opowieści o kniaziu Gwidonie i królu Attyli, Kronika Wielkiego Księstwa Litewskiego i Żmudzkiego sięgająca do 1548 r., odpisy aktów prawnych królów polskich Władysława IV z 1635 r. i Zygmunta I z 1528 r. oraz różne notatki, rodowody i dokumenty rodzinne Unichowskich z lat 1594-1672.

Najcenniejszym fragmentem kodeksu jest tzw. Białoruski Tristan, powstały ok. 1580 r., będący jedyną zachowaną słowiańską wersją tzw. „Tristana prozą”.

Opowieść o miłości Tristana i Izoldy ma celtyckie korzenie. Zakorzeniła się w kulturze już w początkach średniowiecza. Wierszem spisana została w końcu XII wieku, a prozą na początku XIII w. Wersje prozatorskie mitu cieszyły się ogromną popularnością w całej Europie, także na ziemiach słowiańskich.

W XVI w. historię Tristana i Izoldy, osadzoną w realiach buiałoruskich, na piśmie utrwalił prawdopodobnie absolwent jednego z kolegiów jezuickich. Głównymi tematami utworu są walka, przygoda i śmierć, natomiast motyw miłości nie jest tak istotnym elementem jak w pierwotnej, najbardziej popularnej wersji powstałej na Wyspach Brytyjskich.

Skomentuj: