Toksyczne konserwanty w skórce cytrusów. Ma je większość owoców w sklepach. Badania mówią jasno na temat ich mycia

Skórka cytrusów jest jadalna, choć zwykle spożywamy tylko zewnętrzną część aromatyczną (flawedo), a gorzkie albedo spod spodu wyrzucamy. W przypadku owoców sklepowych może to być jednak niekorzystne dla zdrowia, ponieważ w większości przypadków skórka zawiera toksyczne konserwanty. Nie są one przeznaczone do spożycia, a nie stosuje się ich jedynie w przypadku cytrusów ekologicznych.

Zobacz: Te owoce i warzywa zawierają najwięcej pestycydów

Chociaż konserwanty te słabo rozpuszczają się w wodzie, nawet dodatek kilku plasterków cytryny ze skórką do dzbanka wody, a co dopiero szklanki gorącej herbaty, może stać się przyczyną dolegliwości.

Owoce cytrusowe zabezpiecza się przed zepsuciem za pomocą konserwantów, do których należą przede wszystkim trzy związki: imazalil, tiabendazol i ortofenylofenol.

Imazalil to środek grzybobójczy, który zapobiega pleśnieniu skórki. Znany też pod nazwami takimi, jak Florasan R i Fungaflor, stanowi pochodną imidazolu. U ssaków szkodliwe jest jego wdychanie i spożywania. W przypadku powtarzającego się spożycia efekty są widoczne w wątrobie w postaci zmiany parametrów biochemicznych tego narządu.

Jak informuje EWG, poziom tego związku w cytrusach może być znacznie wyższy i jako związek zaburzający gospodarkę hormonalną oraz zakwalifikowany przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (EPA) jako prawdopodobny czynnik rakotwórczy dla ludzi powinien być zakazany.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Zdrowia codziennie. Obserwuj StronaZdrowia.pl!

Jak wynika z badań francuskich, opisanych w „International Journal of Epidemiology”, konsumpcja dwóch fungicydów ze skórki cytrusów – imazalilu i tiabendazolu, a także chloropyrifosu i malationu (neurotoksyczne pestycydy stosowane w uprawach roślin), może zwiększać ryzyko rozwoju raka piersi u kobiet po menopauzie, szczególnie przy nadwadze. Natomiast dietę zawierającą owoce organiczne powiązano ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju raka.

Według klasyfikacji EPA również tiabendazol to możliwy karcynogen dla ludzi, który w wysokich dawkach może zaburzać funkcjonowanie tarczycy. Wpływa niekorzystnie także na układ nerwowy. Natomiast ortofenylofenol (inaczej bifenyl) jako związek fenolu również może sprzyjać rozwojowi raka, zwłaszcza nowotworów złośliwych. U osób wrażliwych zaburzać pracę mięśnia sercowego i wywoływać mdłości, zawroty głowy, duszności, biegunkę. Choć został wycofany z użycia w Europie, wciąż może znajdować się w importowanych owocach.

Należy pamiętać, że wymienione związki są szeroko stosowane w przemyśle – nie tylko spożywczym, ale także wielu innych gałęziach. Owoce takie, jak cytryny, limonki, pomarańcze, mandarynki, grejpfruty czy pomelo (a także banany) nie są więc jedynym źródłem, z którego przedostają się do organizmu.

Wbrew temu, co jest powtarzane w mediach, badania zaprzeczają możliwości pozbycia się konserwantów ze skórek cytrusów poprzez mycie. Są też dowody na to, że fungicydy przechodzą przez skórkę do miąższu, który nie jest od nich wolny.

W przypadku imazalilu początkowa zawartość na poziomie 0,93 mg na kilogram po umyciu zimną wodą zmniejszyła się do 0,58 mg/kg, ciepłą – 0,56 mg/kg. Woda z mydłem nie zmyła prawie nic (0,92 mg/kg) a z płynem do naczyń poziom zmniejszył się do 0,67 mg/kg. W przypadku tiabendazolu działa gorąca woda lub woda z płynem do mycia naczyń, jednak inne metody zawiodły.

Polecane metody mycia cytrusów, takie jak szorowanie przez 2 minuty, moczenie najpierw w roztworze kwaśnym, a potem zasadowym, nie mówiąc już o sparzeniu skórki, nie usuną więc toksycznych związków ze skórki. Takie zabiegi, a zwłaszcza użycie gorącej wody, mogą spowodować więcej złego niż dobrego, np. sprawić, że substancje te przenikną głębiej.

Pestycydów ze cytrusowych skórek nie można pozbyć się w pełni, dlatego trzeba je po prostu wyrzucić. To nie gwarantuje, że nie zjemy szkodliwych związków – przy zawartości 0,64 mg/kg imazalilu w skórce jego poziom w miąższu wynosił 0,04 mg/kg. W przypadku osób wrażliwych nawet takie ilości mogą skumulować się wraz z tymi pochodzącymi np. z leków i otoczenia.

Zagrożenie dotyczy zwłaszcza małych dzieci, które z uwagi na niewielką masę ciała tolerują znacznie niższe dawki szkodliwych związków. Niebezpieczne może być już spożycie nawet dwóch owoców.

Myjąc takie owoce (a jest to zalecane z uwagi na inne zanieczyszczenia), najlepiej robić to w rękawiczkach ochronnych – albo wyszorować później dłonie. To jednak nie zmieni faktu, że przy obieraniu ze skórki rozpylany w powietrzu będzie nie tylko olejek eteryczny, ale również konserwanty.

Jeżeli chcemy zjeść skórkę z cytrusów w wypiekach lub innych daniach, nie mamy innego wyjścia, jak wybrać owoce z upraw ekologicznych. Są one dostępne w sezonie zimowym w większych supermarketach i dyskontach.

Sprawdź: Nalewkę z pomelo przygotujesz jak cytrynowy likier limoncello