Twórca projektu starego Dworca: Najważniejsze, żeby nie powstała kolejna przypadkowa przestrzeń

W środę (9 kwietnia) w sieci pojawił się film, który przedstawia projekt pracowni Sipińskich ukazujący wizję starego dworca PKP (zobacz wideo: Tak może wyglądać stary dworzec). Projekt zebrał wiele przychylnych komentarzy wśród czytelników i wzbudził ciekawość wokół tematu przyszłości dworca. **
Zobacz, jak dziś wygląda Stary Dworzec
Jaka jest historyczna idea dworca w Poznaniu?**

Uważam, że w życiu miast i w życiu każdego człowieka powinny przyświecać klarowne idee. Poznaniowi w ostatnich stu latach przyświecała idea czystej formy, place śródmiejskie były punktami, które orientowały przestrzeń. Jednym z nich był plac Dworcowy.

Dworzec Główny w Poznaniu pełnił klasyczną funkcję dworca przejazdowego. Jest to pojęcie techniczne, które oznacza, że pociągi na dworzec przejeżdżały z obu jego stron.

Logika dworca była czytelną i opierała się na trzech punktach w przestrzeni: ul. Dworcowa, most i plac. Wysiadamy z tramwaju czy samochodu i wchodzimy do budynku dworcowego do holu. Dworzec spełniał swoje podstawowe funkcje obsługi podróżnych. Przed wojną mieściła się w nim restauracja, a sam dworzec był czysty, elegancki i bezpieczny; na placu znajdowała się zieleń. Dalej pasażer kupował bilet i wychodził z hali na perony, które mieściły się po prawej i lewej stronie.

Jak wyglądają dworce w Europie?

W Europie panuje trend, który polega na łączeniu klasycznych obiektów użyteczności publicznej z hotelami i miejscami handlowymi. Tak jest na przykład w Dreźnie czy Berlinie, gdzie dworce łączą szereg funkcji kawiarnianych, restauracyjnych i ogródkowych z niezbędnymi funkcjami potrzebnymi dla pasażerów. W Poznaniu budując nowy Dworzec Główny PKP zagubiono ideę wygodnej obsługi podróżnych, gdyż umieszczono przestrzeń podróżną nad wschodnimi torami.

Jakie są główne pomysły, które przyświecają państwa koncepcji odbudowy starego dworca?

Jako architekci i mieszkańcy jesteśmy związani z miastem. Ja jestem chłopakiem z Wildy, synem kolejarza. Ojciec po wojnie odbudowywał dworzec, będąc w dyrekcji kolei. Rodzice pamiętali wtedy jeszcze, jak wyglądał dworzec przed wojną.

Główną naszą ideą towarzyszącą projektowi odbudowy dworca jest uporządkowanie ruchu pasażerskiego, a przede wszystkim przywrócenie Poznaniakom ul. Dworcowej. Zaprezentowany przez naszą pracownię projekt zakłada nowoczesną architekturę hotelu i biurowca wmontowaną w historyczną zabudowę dworca.

Zobacz wizualizacje Starego Dworca

Za cel postawiliśmy też sobie odtworzenie placu przed dworcem z fontanną, oświetleniem, zielenią, ławkami oraz możliwością podjazdu pod sam dworzec. To ostatnie założenie uzyskaliśmy przez przeniesienie głównego wejścia w historyczne miejsce po to, żeby skrócić drogę do peronów. Na planie przedstawionej koncepcji kładka wbita jest w dworzec przez co czyta się jako fragment przykrycia peronowego, a nie oddzielny obiekt przed dworcem.

Kolejna rzecz, plac nie zmieni się w lądowisko samochodów i autobusów. Carport dla pojazdów mógłby się znaleźć po północnej stronie mostu Dworcowego. W środku dworca w projekcie znalazły się biura i hotel z możliwością dojazdu do nich dla służb miejskich i pojazdów. Mogłyby one parkować na już istniejącym parkingu, jeśliby umożliwić im dojazd pod budynek i galerię. Wszystko po to, żeby plac z przodu dworca pozbawić problemów komunikacyjnych i go ożywić. Chcemy podnieść tym projektem rangę przestrzeni dookoła dworca, po których nikt nie chodzi, odzyskać nie tylko plac dla ludzi, ale i most Dworcowy, akcentując w tym wypadku wagę schodów.

Czytelnicy zwracają uwagę na połączenie szklanych biurowców ze starą architekturą dworca.

We współczesnej architekturze światowej panuje koegzystencja architektury zabytkowej z nowoczesnymi formami. To znak naszych czasów.

Postmodernistyczych, w których akcenty historyczne przepływają w nowoczesne i odwrotnie?

Postmodernizm jest nastawiony krytycznie wobec świata. Nasz projekt prezentuje modernistyczną wizję przestrzeni, a więc odnosi się do niej pozytywnie przez wskazywanie na ciągłość kultury. Architektura starego dworca przemieszana z elementami szklanymi pokazuje narastanie form historycznych, łączenie stylów modernistycznego z eklektycznym, co daje pozytywną wartość. To jak w rodzinie: z przodu stoi stary [red. dworzec], a z tyłu młody. Najważniejsze jednak, żeby znowu był Poznań Główny, a nie powstała kolejna przestrzeń przypadkowa.

Przypadkowa, co to oznacza?

Dworce na całym świecie pełnią funkcję przestrzeni symbolicznych, określających tożsamość mieszkańców, pełnią funkcje kulturotwórcze. Dworzec Główny jest w tym sensie symbolem polskości. Kiedyś na schodach na dworcu witano Paderewskiego, dzisiaj trzeba schodom przywrócić życie, żeby znowu po nich mogli schodzić ludzie ze swoimi celami podróży.

Justyna Bryske