Mury powstały około 1280 roku, wtedy do miasta wiodły 4 bramy: Wroniecka od północy, Wielka i Wodna od wschodu, Wrocławska od południa i 3 furty: Zamkowa, Dominikańska i Ciemna Bramka. Mury wzniesiono z cegieł ceramicznych, ich grubość wynosiła 1-1,2 m, a wzmocnienia murów stanowiło ok. 35 baszt rozstawionych na obwodzie 35-45 m.
Na początku XV w. przystąpiono do modernizacji murów: oczyszczono i pogrubiono fosy zasilane wodami Bogdanki i Strugi Karmelitańskiej, w latach 1431-33 otoczono miasto drugim zewnętrznym pierścieniem muru, ale objął on tylko część miasta. Część przylegającą do Warty (od kościoła Dominikanów do Bramy Wrocławskiej) była otoczona nadal pojedynczym murem.
System obronny miasta został ukształtowany ostatecznie na początku XVI w., jednak już w XVII i XVIII w. mury tego typu straciły znaczenie militarne ze względu na rozwój artylerii. Część z nich zniszczono, część wykorzystano jako ściany i fundamenty budynków mieszkalnych. Ich systematyczną rozbiórkę zapoczątkowali Prusacy w 1797 r. Prace rozbiórkowe trwały do końca XIX w.
Dziś poznaniacy mogą oglądać jedynie fragmenty dawnych umocnień. U wylotu ul. Wronieckiej zachowała się część ściany zachodniej przedbramia. Obecny kształt Bramy Wronieckiej jest wynikiem badań archeologicznych i prac rekonstrukcyjnych. W ścianie przedbramia widoczny jest kanał, którym do fosy miejskiej doprowadzano wodę z Bogdanki. Na zachód od bramy znajduje się fragment zewnętrznego muru ze strzelnicami szczelinowymi. Utworzono tu ścieżkę turystyczną wiodącą od Bramy Wronieckiej do baszty narożnej przy ul. Masztalarskiej.
Kolejnym zachowanym miejscem jest Baszta Katarzynek. Podobnie jak pozostałe poznańskie baszty była wykuszem otwartym od strony miasta. Przebudowana baszta z otwartej na zamkniętą, w XVI w. została włączona do zabudowań klasztoru Dominikanek (zwanych wówczas katarzynkami, stąd nazwa baszty).
Baszta Strażacka z kolei sąsiadowała od zachodu z Basztą Katarzynek. Po zasypaniu fosy i rozebraniu murów w 1877 r. powstał w tym miejscu budynek zawodowej straży pożarnej (istniejący do dziś); stąd przyjęta w ostatnich latach nazwa baszty. Przed II wojną światową baszta wykorzystywana była na cele mieszkalne, a w 1940 r. została rozebrana. W 2008 r. budowla została zrekonstruowana wraz z fragmentem muru wewnętrznego wzdłuż ul. Wolnica.
Znajdująca się przy ul. Masztalarskiej Baszta Narożna Artyleryjska to jeden z najbardziej znanych fragmentów średniowiecznych murów Poznania. Stanowiła zakończenie muru zewnętrznego okalającego miasto od północnego zachodu. Rozebrana w końcu XIX w., zachowała się tylko we fragmencie. W baszcie znajdują się strzelnice szczelinowe, od strony wewnętrznej widoczne jest także wcięcie muru, w miejscu, gdzie dawniej mocowano drewniany pomost dla obrońców. Do baszty przylega zrekonstruowany odcinek muru prostego.
Zamek Królewski stanowił ważną część miejskich obwarowań. Prawdopodobnie zbudowany przez księcia Przemysła I, rozbudowany przez jego syna Przemysła II, był rezydencją królów polskich podczas ich pobytu w Poznaniu. Potem wielokrotnie niszczony i przebudowywany. Współcześnie istniejący gmach jest tylko jego częścią, odbudowaną po II wojnie światowej. Zachował się natomiast duży fragment murów zewnętrznych przylegających do zamku, w których widoczne są otwory strzelnicze, a także podpierające mur skarpy.
Baszta muru zewnętrznego - była jedną z baszt armatnich wzmacniających mur zewnętrzny między Bramą Wrocławską a Zamkiem Królewskim. Planuje się częściową odbudowę i ekspozycję reliktów baszty, rozebranej w 1940 r. Obiekt jest obecnie niedostępny dla zwiedzających.
Brama Wrocławska została wzniesiona na drodze szlaku handlowego na Dolny Śląsk i do Wrocławia. Główną jej częścią była wieża bramna, przed którą znajdowało się przedbramie stanowiące element zewnętrznej linii murów miejskich. Obecnie u wylotu ul. Wrocławskiej czerwoną kostką brukową zaznaczono przebieg murów w tym rejonie.
Fragment muru przy ul. Podgórnej został wzniesiony na początku XVIII w., gdy okazało się, że rozbudowywany gmach kolegium jezuickiego nie mieści się w granicach wyznaczonych przez mury miejskie. Rozebrano więc fragment starego muru i zastąpiono go nowym, przesuniętym bardziej na południe. Obecnie fragment tego muru stanowi część ściany kamienicy przy ul. Wrocławskiej, inny fragment widoczny jest w parku Chopina.
Ulica Za Bramką - nazwa przypomina o furcie znajdującej się w średniowiecznych murach miejskich - tzw. Ciemnej Bramce (zwanej też Zgniłą lub Ponurą) - prowadzącej z pl. Kolegiackiego na przedmieście Piaski (obecnie pl. Bernardyński). Przez nią podążały kondukty pogrzebowe na znajdujący się za murami cmentarz, stąd jej nazwa.
Brama Wodna - znajdowała się na szlaku prowadzącym w kierunku Środy Wielkopolskiej, Kalisza i dalej do Warszawy. Wjazd do bramy odbywał się po drewnianym moście nad fosą. Na zewnątrz bramy znajdowała się wieża broniąca przeprawy przez rzekę. Bramę rozebrano pod koniec XVIII w. Na podstawie badań archeologicznych na ul. Wodnej zaznaczono przebieg murów.
Brama Wielka - jedna z czterech głównych bram miejskich, nazywana też Wspaniałą. Ze Starego Rynku prowadziła tędy droga do przeprawy przez Wartę i dalej na Ostrów Tumski. Tu witano przybywających do miasta dostojnych gości, tędy orszaki wędrowały do katedry.
Mury Miejskie jest jednym z obiektów nominowanych w plebiscycie 7 cudów Poznania. Weź udział w naszej zabawie, zgłoś swoje miejskie cuda Zobacz wszystkich nominowanych |
Zobacz plebiscyt "7 cudów" w innych miastach w Polsce:Kraków | Łódź | Lublin |Szczecin| Warszawa | Wrocław | Trójmiasto
Polskie skarby UNESCO: Odkryj 5 wyjątkowych miejsc
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
