Jak rozpoznać zatrucie grzybami?

Sezon grzybowy w pełni i jak co roku już do szpitali zgłaszają się pierwsze ofiary z objawami zatruć, gdzie przy dużej dawce szczęścia zakończy się to płukaniem żołądka lub przeszczepem wątroby. Zatrucia grzybami zwykle są wynikiem niedoświadczenia grzybiarzy, fatalnych pomyłek lub lekkomyślności. A to oznacza, że można byłoby ich uniknąć, gdyby grzybiarze byli bardziej ostrożni.

- Im szybciej rozpoznamy zatrucie, tym większa jest szansa na przeżycie – mówi doktor Bożena Janicka, lekarz rodzinny, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia. - Pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj po 3-6 godzinach. Są to: bóle brzucha, nudności, wymioty i biegunka. Występują szczególnie po spożyciu gołąbków, gąsek, olszówek oraz borowika szatańskiego.

Muchomor czerwony i plamisty poza objawami żołądkowymi powodują halucynacje, suchość śluzówek, szybką pracę serca. Inne objawy to ślinotok, zwężenie źrenic i zwolnienie pracy serca. Dolegliwości zależą nie tylko od gatunku spożytego grzyba, ale także od ilości.

Lekarze rodzinni z Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia, jak co roku, apelują, by dorośli nie pozwalali dzieciom jeść grzybów, gdyż dziecięcy organizm nie jest w stanie ich strawić. To, co nie zaszkodzi dorosłemu, dla dziecka może okazać się śmiertelne. Jeśli coś złego dzieje się po zjedzeniu grzybów, to nie wolno próbować leczyć się na własną rękę, tylko trzeba pilnie zgłosić się do lekarza. Koniecznie trzeba - jeśli jest to możliwe - zabezpieczyć resztki zjedzonych grzybów. Wtedy toksykolodzy mogą je zbadać. To bardzo ważne, bo toksyny zawarte w grzybach bardzo różnie działają i w różny sposób walczy się z nimi.

- Pierwszą czynnością przy podejrzeniu zatrucia grzybami powinno być wywołanie wymiotów – dodaje doktor Iwona May wiceprezes PPOZ. - Chodzi nie tylko o usunięcie resztek grzybów z żołądka, ale także o uzyskanie materiału do badania, który pozwoli na identyfikację substancji toksycznych zawartych w grzybach. Dalsze leczenie powinno być prowadzone w szpitalu.

Doktor Barbara Rodziewicz z Poznania miała styczność z zatruciami po grzybobraniu już kilkakrotnie.
- Większość zatruć grzybami, w tym niemal wszystkie zakończone zgonem, są spowodowane spożyciem muchomora sromotnikowego – mówi doktor Rodziewicz. - Wynika to również z tego, że zanim chory trafi do lekarza, mija sporo czasu, a czas jest tu wielkim sprzymierzeńcem. Dlatego musimy pamiętać, że są grzyby, które dają objawy zatrucia późne, a do nich należy właśnie muchomor sromotnikowy.

Dopiero po kilkunastu godzinach od jego spożycia występują zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Po przejściowej poprawie, po 2-3 dniach pojawiają się objawy takie jak: żółtaczka, zaburzenia krzepnięcia krwi, ostre uszkodzenie wątroby i nerek. Wtedy jedynym ratunkiem może być przeszczep wątroby. 

- Wezwany w porę lekarz może uratować życie – apeluje doktor Barbara Rodziewicz. - W każdym zatem przypadku, nawet tylko niewielkich gastrycznych dolegliwości, które mogą być wynikiem wcześniejszego zjedzenia grzybów, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem i pamiętajmy, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, po której stan chorego gwałtownie się pogarsza.

Artykuł archiwalny z 2012 r.