Małolat kupi ćmiki bez problemu

Pełnoletni, ale wyglądający na młodszych ankieterzy SMG/KRC współpracujący z programem STOP18! poprosili o paczkę papierosów 4700 sprzedawców z 47 większych miast. Efekt okazał się przerażający - aż 64 proc. sprzedawców nie miało najmniejszych oporów przed sprzedażą zakazanego produktu młodym osobom bez pytania ich o wiek czy proszenia o okazanie dokumentu tożsamości.

Tymczasem po sprawdzeniu statystyk sądowych okazało się, że w ciągu ostatnich dwóch lat sądy rejonowe Poznań - Stare Miasto i Poznań - Grunwald i Jeżyce nie prowadziły żadnych spraw dotyczących sprzedaży papierosów niepełnoletnim.

- Mimo dużej skali problemu i potencjalnie wysokich kar – mandatu w wysokości 500 zł lub grzywny do 5 tys. zł - obowiązujące prawo jest nieskuteczne w zapobieganiu dostępowi niepełnoletnich do wyrobów tytoniowych - podsumowują autorzy eksperymentu z programu STOP18!. Ich zdaniem to wina niedoskonałego prawa.

Co na ten temat sądzi policja?
- Trzeba mieć świadka, który potwierdzi, że w danym sklepie czy kiosku sprzedaje się papierosy nieletnim, a o to nie jest łatwo - tłumaczy Romuald Piecuch z zespołu prasowego wielkopolskiej policji. - Sam niepełnoletni zawsze może powiedzieć, jak zostanie przyłapany na paleniu, że wziął papierosy z domu, bo rodzice palą. Poza tym zapalonego papierosa łatwo jest ukryć przed przechodzącym akurat patrolem. To nie jest alkohol, którego skutków nie da się ukryć, a jak są wątpliwości, zawsze można pobrać krew do zbadania. Tu wystarczy wyrzucenie peta i miętowy cukierek.

W przypadku sprzedawania nieletnim alkoholu prawo jest jednak znacznie bardziej surowe. Przy udowodnieniu takiego działania sprzedającemu grozi prokurator i sąd oraz znacznie poważniejszy wymiar kary, za sprzedaż papierosów - tylko grzywna w sądzie grodzkim. Nic dziwnego, że sprzedawcy mogą czuć się bezkarnie.

- Brak skutecznego nadzoru i niewielka wrażliwość społeczna na dostęp niepełnoletnich do papierosów powodują, że większość sprzedawców bez oporów łamie obowiązujące prawo – mówi Andrzej Godewski, koordynator Programu STOP18!

Koordynatorzy zamierzają walczyć o zmianę prawa - wśród propozycji zmian są m.in. gminne rejestry punktów sprzedaży wyrobów tytoniowych, sankcje czasowego odebrania pozwolenia na handel tymi wyrobami, kary dla osób, które kupiły wyroby tytoniowe osobom niepełnoletnim. Program STOP18! popularyzuje też wiedzę o zagrożeniach związanych ze sprzedażą papierosów nieletnim. Co roku organizują Ogólnopolski Dzień Odpowiedzialnej Sprzedaży, który przypada 10 września.