"Perła Mądrości" trafiła do Poznania

- Jest to uznanie za to, co do tej pory zrobiliśmy w zakresie wykrywania raka szyjki macicy – przyznaje prof. Spaczyński, kierownik Kliniki Onkologii Ginekologicznej. - Trzeba tu podziękować gabinetom medycznym, których ponad 2500 uczestniczy w programie, patologom, technikom, pracownikom laboratoryjnym, lekarzom rodzinnym, pielęgniarkom i położnym.

Chociaż Polska jeszcze cały czas przedstawiana jest jako skansen cywilizowanej Europy – kraj, w którym rocznie blisko 2 tysiące kobiet umiera na raka szyjki macicy, to właśnie dzięki realizowanemu od 2006 roku programowi już wielu kobietom udało się uratować życie.

- Dzięki badaniom jesteśmy w stanie wykryć stany przedrakowe, które można wyleczyć całkowicie i na dodatek bardzo tanio – wyjaśnia prof. Spaczyński. – A w przypadku raka szyjki macicy znamy bardzo dobrze biologię tego nowotworu, grupę ryzyka oraz to, że powstaje w ciągu 10-13 lat.

Dzięki prowadzonym raz na trzy lata badaniom cytologicznym można wykryć chorobę w bardzo wczesnym stadium, lub właśnie w fazie przedrakowej. Niestety, ciągle zbyt mało kobiet korzysta z możliwości przeprowadzania takich badań, mimo, że są bezpłatne, a do kobiet wysyłane są imienne zaproszenia. W ubiegłym roku na takie zaproszenia odpowiedziało jedynie 7,8 proc. kobiet. Jednak dzięki akcji informacyjnej prowadzonej głównie w mediach z badań w ramach programu skorzystało 877 tys. kobiet czyli 27 proc. kobiet w wieku 25-59 lat. To blisko o 100 tys. kobiet więcej niż przed rokiem i 200 tys. więcej niż w roku 2007.

Jednocześnie wzrosła liczba gabinetów lekarskich uczestniczących w programie z 1225 w roku 2007 do 2515 w roku ubiegłym. W ciągu ostatnich trzech lat w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy udało się przeszkolić 2125 lekarzy, 8814 pielęgniarek i położnych oraz 1284 tzw. liderów opinii – kobiet zajmujących się biznesem, dziennikarek.

- Poziom wiedzy to gwarant sukcesu – twierdzi prof. Spaczyński. -  Jeśli kobieta dostanie imienne zaproszenie i wie, po co ma się zgłosić, to wtedy ona tego zaproszenia nie wyrzuci do kosza. Pamiętam czasy, kiedy nie mówiło się o chorobach, o rzeczach trudnych, o ułomnościach naszego życia. Wszystko miało być wesołe itd. W tej chwili nie jest żadnym wstydem przyznanie się, że ktoś ma kłopoty zdrowotne, choruje. Świadomość naszego społeczeństwa systematycznie ulega podwyższeniu i bardzo dobrze.

Dlatego też nie będzie na razie rezygnacji z wysyłania imiennych zaproszeń do poddania się badaniom, chociaż zmieniono już sposób ich dystrybucji. Zamiast drogiego masowego wysyłania trzech milionów zaproszeń przez centralę Narodowego Funduszu Zdrowia, druki wysyłane są teraz w różnym czasie w poszczególnych województwach. Dzięki temu ma już nie dochodzić do takich sytuacji, w których kobieta przychodząca na badania słyszała, że najbliższy wolny termin jest za kilka miesięcy, ponieważ zaraz po wysyłce zgłosiło się dużo pań.

- Jeżeli już kobieta zdecydowała się przyjść na badania, to musi zostać im poddana od razu, bez żadnego czekania – twierdzi prof. Spaczyński.

Badania cytologiczne przeznaczone są dla kobiet dojrzałych. Jednak nawet jeśli nie zmieniają one swojego partnera seksualnego to i tak takim badaniom powinny się poddawać co trzy lata.

- A czy jest pani na sto procent pewna swojego partnera? – pytał retorycznie na czwartkowej konferencji prof. Spaczyński jedną z dziennikarek.

W walce z rakiem szyjki macicy mogą też pomóc szczepienia przeciwko wirusom brodawczaka ludzkiego wywołującego chorobę. Jak przyznaje prof. Spaczyński to uznana forma wchodząca w zakres profilaktyki pierwotnej. Jest bardzo droga i przez to w naszym kraju nieobowiązkowa – tak jak w wielu krajach na całym świecie.

- Na pytanie, czy szczepionka zabezpiecza w 100 proc. odpowiedź brzmi „nie”. Ale zabezpiecza w 95 proc. i to wystarczający powód, by się szczepić – wyjaśnia prof. Marek Spaczyński. – W Polsce rozpętano nagonkę antyszczepionkową, zapominając, że gdyby nie szczepienia to nigdy nie poradzilibyśmy sobie z durem brzusznym, cholerą, ospą, czy chorobą Heinego-Medina.

Opracowany i kierowany przez prof. Spaczyńskiego Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy został wybrany najlepszym spośród podobnych 16 europejskich programów. Nagrodę „Perła Mądrości” prof. Marek Spaczyński odebrał w środę w Mediolanie. Jej replika trafiła do Ministerstwa Zdrowia, a oryginał do Poznania.