Szereg nieprawidłowości w poznańskim szpitalu

Najwyższa Izba Kontroli właśnie zakończyła kontrolę 13 spośród 43 funkcjonujących w Polsce szpitali klinicznych. Wśród nich był Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu przy ul. Długiej. Poznańska placówka nie wypadła wśród nich najgorzej, ale dobrze niestety też nie.

Niegospodarność, nierzetelność, narażanie bezpieczeństwa pacjentów, nieprzestrzeganie przepisów i dowolność ich interpretacji to tylko niektóre z długiej listy zarzutów. Wiele zastrzeżeń kontrolerów wzbudziła organizacja badań klinicznych przeprowadzanych na zlecenie prywatnych firm, głównie farmaceutycznych.

Badania kliniczne przeprowadzali badacze, którzy mieli zawarte indywidualne umowy ze zleceniodawcami badań, za co otrzymywali od nich wynagrodzenia. Zlecające firmy powinny także ponosić koszty badań, ale w większości przypadków tymi kosztami obciążano budżet szpitala i NFZ. Zdaniem kontrolerów to dowodzi, że badania kliniczne nie są objęte wystarczającym nadzorem i kontrolą ze strony
właściwych instytucji. 

Pracownicy szpital, jak wynika z raportu pokontrolnego, całkowicie dowolnie ustalali wartość bezpłatnych próbek leków, jakie otrzymywali: raz księgowano je wg cen rynkowych, innym razem wyceniano je po 1 zł lub 1 gr. Przykładowo, 32 opakowania bezpłatnych próbek leku Macugen zaksięgowano po cenie 2,6 tys. zł, natomiast 9 opakowań po 1 gr.

Sporo do życzenia pozostawia też gospodarowanie sprzętem. Był on kupowany z pominięciem obowiązujących przepisów, np. dotyczących obowiązku przeprowadzenia przetargu, dzierżawiono go za takie ceny, że kupno nowego sprzętu byłoby tańsze. W przypadku 15 urządzeń wynagrodzenie, określone umowami, wynosiło od 100,3 do 207,2 proc. wartości księgowej, a w przypadku 7 czynsz przekraczał 120 proc. ich wartości.

Okazało się też, że przy 5 postępowaniach o zamówienia publiczne o łącznej wartości 22 milionów zł, uczestniczący w nich lekarze złożyli oświadczenia o tym, że nie ma podstaw do wyłączenia ich z postępowania. A było dokładnie odwrotnie, bo brali udział w wyjazdach zagranicznych, sponsorowanych przez firmy uczestniczące w tych postępowaniach. W jednym przypadku w dokumentacji znalazły się materiały na temat negocjacji, które... w ogóle się nie odbyły.

Kontrolerzy NIK negatywnie ocenili działalność szpitala w zakresie gospodarowania produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi, sposób prowadzenia zamówień publicznych oraz zasady udostępniania zasobów szpitala na potrzeby badań klinicznych. Pozytywną ocenę natomiast zyskał fakt, że już w trakcie kontroli NIK zostały podjęte działania naprawcze dotyczące gospodarki produktami leczniczymi oraz próby uporządkowania zasad prowadzenia badań klinicznych.

Ale wyniki kontroli NIK-u to nie jedyny problem szpitala - wielkopolski NFZ domaga się od szpitala zwrotu 631,1 tys. zł pobranych za badania kliniczne, za które tak naprawdę powinny zapłacić firmy, które je zlecały.

Co na to szpital? Jego dyrekcja nie chce komentować raportu, dopóki się z nim nie zapozna. Jednak, jak wynika z raportu NIK-u, dyrektor szpitala zadeklarował rozszerzenie mechanizmów kontroli o obszary wskazane przez NIK, a by była ona bardziej efektywna, zostanie przygotowany szczegółowy plan kontroli, obejmujący m.in. obszar badań klinicznych i zamówień publicznych. Renegocjowane będą także wszystkie umowy ze sponsorami badań.