Z czasów św. Augustyna

Rodziła się w rzymskich katakumbach, przybliżała biblijne teksty, pomagała sercem rozumieć Słowo Boże. Towarzysząc liturgii nabożeństw, przenoszona tradycją ustną, rosła w ilości i znaczeniu, aż osiągnęła wymiary, przekraczające zakres jej służebnej funkcji. I wtedy to papież Grzegorz I Wielki ukrócił ekspansję tych jednogłosowo śpiewanych melodii. Skodyfikował je i określił warunki ich egzystencji w liturgii kościoła rzymsko-katolickiego.
Od tej pory mówimy o chorale gregoriańskim i słuchamy go w niezmienionej (zasadniczo) od ponad tysiąca lat postaci liturgicznej. Trudno uwierzyć, ale to właśnie od niego wywodzi się muzyka europejska we wszystkich swoich gatunkach, formach, stylach. Chorał gregoriański to specyficzny, inny świat dźwiękowo-wyrazowy. Sama melodia, odległa od systemu dur-moll i interpretowana wg. reguł utrwalonych przez wieki generuje obrazy niezwykłe, nierealne, wręcz z kręgu metafizyki... Zwłaszcza, jeżeli jest śpiewana z taką uczonością i wrażliwością, jakie zademonstrował w piątkowy wieczór w kościele oo. Franciszkanów 6-osobowy Zespół „Trecanum”, kierowany przez Etienne’a Stoffela, profesora Konserwatorium w Strasburgu i założyciela Centrum Studiów Gregoriańskich w Metz. Nazwa „Trecanum” wywodzi się od rzymsko-galijskiego śpiewu liturgicznego z VIII w. dniowieczne Antyfony, Responsoria, Sekwencje, także pochodzące od nich pieśni religijne (pielgrzymów, kolędy) z fletem prostym i bębenkiem, odczytane ze zmurszałych pergaminów i śpiewane z autentyzmem gregoriańskich tradycji i reguł, przenosiły w epokę romańskich, kamiennych klasztorów, mnichów, pustelników i mistycznych tajemnic.
W epokę, dla której barokowy, bogaty wystrój świątyni oo. Franciszkanów wydawał się nachalnym „awangardyzmem”!