Ogień szalał w palatium

Archeologowie badający szczątki odkrytego w ubiegłym roku na Ostrowie Tumskim palatium Mieszka I znaleźli dowody, że książęca rezydencja przestała istnieć w wyniku kataklizmu. Palatium spłonęło. Specjalistyczne badania określą dokładną datę tego wydarzenia.

Dzięki odkryciu szczątków rezydencji Mieszka I archeologowie poszerzyli wiedzę o początkach państwa polskiego. Potwierdziły się przewidywania, że największa siedziba książęca znajdowała się na poznańskim Ostrowie Tumskim. Archeologowie znają już jej kształt. Czekają jeszcze na możliwość badań pod znajdującym się obok, zbudowanym prawie pół tysiąca lat później kościołem Najświętszej Marii Panny, gdzie prawdopodobnie znajdowała się książęca kaplica, a być może i grób Dąbrówki.

Rezydencja w ogniu

Do tej pory nie było wiadomo, jaki był koniec palatium. Nie ulega wątpliwości, że przedromańskie materiały budowlane używane były podczas stawiania obiektów gotyckich. Od kilku dni badacze już wiedzą, że palatium zakończyło byt w sposób gwałtowny. Ogarnął je potężny pożar, który nie tylko wypalił wnętrze budowli, ale i doprowadził do zawalenia się konstrukcji. Na kamieniach i zaprawie budowlanej znajduje się gruba warstwa spalenizny. Specjalistyczne badania wykażą, jaki materiał, stanowiący element wyposażenia pałacu, został spalony drewno, tkanina, a może zwierzęce skóry.
W jednym z wykopów widać rumowisko stanowiące fragmenty zawalonej ściany. Wśród nich znaleziono wypaloną potężną długą i grubą belkę, stanowiącą prawdopodobnie element stropu. Drewno zostanie zbadane metodą dendrochronologii, która ustali z dokładnością do roku datę ścięcia drzewa, z którego pochodzi. - Gdyby okazało się, że drzewo padło pod toporem w latach 30. XI wieku, można byłoby powiązać gwałtowny koniec palatium z wojenną napaścią czeskiego księcia Brzetysława - mówi prof. Hanna Kocka-Krenz. Potwierdziłoby się, że podczas czeskiego najazdu Ostrów Tumski podzielił los innych piastowskich siedzib.

Rezydencja od spodu

Archeologowie dokopali się do najgłębiej położonego fragmentu kamiennych fundamentów, czyli do samego dna pałacu, zwanego spągiem. Stwierdzili, że przebieg ścian odpowiada wyrysowanej przed rokiem koncepcji położenia obiektu. Najgłębiej w ziemi umieszczone kamienie znajdują się ok. 3,5 m poniżej obecnego poziomu Ostrowa Tumskiego.
Na oczach reporterów ,,Gazety Poznańskiej'' Paweł Gajowiecki, student III roku archeologii, znalazł między kamieniami fundamentów skorupy, stanowiące pozostałości po glinianym naczyniu z końca X wieku. - Nie znaleźliśmy fragmentów naczyń ekskluzywnych, bo nie mogły one znajdować się wśród pozostałości fundamentów - mówi archeolog Andrzej Sikorski.
Z wykopu na powierzchnię wydobywane są zwierzęce kości. Są to odpady konsumpcyjne. Po ich zbadaniu będzie można poszerzyć wiedzę na temat jadłospisu pierwszych Piastów.

Dotarli do dna

Archeologowie dokopali się do najgłębiej położonego fragmentu kamiennych fundamentów, czyli do spągu. Najgłębiej w ziemi umieszczone kamienie znajdują się ok. 3,5 m poniżej obecnego poziomu Ostrowa Tumskiego.

Co to jest dendrochronologia?

Warunki atmosferyczne w każdym roku są inne. Zima trwa dłużej lub krócej, lato bywa suche lub deszczowe. Rezultatem takich warunków jest taka a nie inna wegetacja drzew. Oglądając przekrój ściętego drzewa widzimy słoje, które dowodzą liczby przeżytych lat. Każdy słój jest inny, znajduje się z sąsiednimi w charakterystycznym układzie, właściwym dla danego okresu. Naukowcy stworzyli ,,mapę'' słoi - wiedzą, jak się one układały na przestrzeni lat i stuleci. Porównując ten układ można dokładnie określić okres, w którym drzewo rosło i rok, w którym zostało ścięte.

prof. Hanna Kocka-Krenz
archeolog

Dotychczasowe badania pozwalają na stwierdzenie, że nasze przewidywania na temat położenia palatium, przebiegu fundamentów były słuszne. Wiemy, że rezydencja księcia Mieszka zakończyła żywot w wyniku kataklizmu. Więcej w tej sprawie będzie można powiedzieć po ustaleniu daty tego zjawiska. Nie można też wykluczyć, że ziemia odsłoni dalsze tajemnice dotyczące tego wydarzenia.

fot: 3,5 m pod ziemią znajduje sie najgłębiej położony fragment fundamentów. Ponad nim przez tysiąc lat ziemia układała się w warstwy. Widać ślady nawiedzających Ostrów Tumski powodzi.